Cảng Khuyến Lương có nguy cơ mất vùng nước: Có dấu hiệu xử ép?

Lợi thế cho Bến thủy Phú Nguyên

Ngày 29/4 vừa qua, Tạp chí GTVT có bài viết Cảng Khuyến Lương có nguy cơ mất vùng nước vào tay “hàng xóm”, đề cập đến việc cảng Khuyến Lương đang bị xem xét thu hồi 80m vùng nước phao neo thuộc quyền khai thác 10 năm nay để cấp cho bến thủy Phú Nguyên. 

Theo văn bản của Cục Đường thủy nội địa Việt Nam (ĐTNĐ) gửi Bộ GTVT báo cáo về sự việc trên, trong đó nêu: Qua kiểm tra thực tế việc sử dụng vùng nước và tình hình hoạt động khai thác, sản xuất, Cục thấy rằng vùng nước phao neo (dài 120m) của cảng Khuyến Lương không được sử dụng. Trong khi đó, vùng nước của bến thủy Phú Nguyên với chiều dài 40m, gặp khó khăn trong việc khai thác. Do đó, khi công ty Phú Nguyên có đề nghị được mở rộng vùng nước vào ngày 22/4, Cục ĐTNĐ đã tổ chức một cuộc họp với sự tham gia của đại diện các cơ quan, ban ngành có liên quan cùng đại diện cảng Khuyến Lương và công ty Phú Nguyên để trao đổi về việc điều chỉnh vùng nước.

Tại cuộc họp, hầu hết các đại biểu đều cho rằng, vùng nước của công ty Phú Nguyên hiện nay quá hẹp để khai thác, trong khi vùng nước phao neo của cảng Khuyến Lương lại không dùng đến. Chính vì thế, các đại biểu nhất trí phương án thu hẹp vùng nước phao neo của cảng Khuyến Lương từ 120m xuống còn 40m và nhường 80m còn lại cho công ty Phú Nguyên.

Trước phương án mà các đại biểu đưa ra, đại diện cảng Khuyến Lương kiên quyết phản đối, đề nghị giữ nguyên hiện trạng. Song, bất chấp sự phản đối của cảng Khuyến Lương, Cục đường thủy nội địa VN vẫn quyết định phương án thu hẹp như trên, đồng thời yêu cầu cảng Khuyến Lương có trách nhiệm phối hợp với công ty Phú Nguyên hoàn tất việc di dời các phao neo, báo hiệu trong tháng 5. 

Do vùng nước neo đậu không được nạo vét nên tàu thuyền vào cảng Khuyến Lương phải giăng hàng 3, 4 nguy cơ mất ATGT đường thủy

Cảng Khuyến Lương bị xử ép?

Trước tình hình vùng nước của mình sắp rơi vào tay hàng xóm, ngày 9/5, cảng Khuyến Lương đã gửi văn bản “cầu cứu” Bộ trưởng Bộ GTVT, Tổng Công ty Hàng Hải VN, trong đó nêu rõ: 

Theo Quyết định số 4566/QĐ-GTVT ngày 31/12/2001 của Bộ trưởng Bộ GTVT về việc phê duyệt dự án nâng cấp cảng Khuyến Lương giai đoạn II và Quyết định số 2308/QĐ-GTVT ngày 11/8/2003 về việc phê duyệt thiết kế kỹ thuật thi công và tổng dự toán của dự án, vùng nước phao neo 120m là một hạng mục công trình của dự án nâng cấp Cảng. Chính Cục ĐTNĐ đã dựa vào cơ sở này để ra quyết định 253/QĐ-CĐS ngày 28/3/2007 công bố hoạt động cảng Khuyến Lương, đồng nghĩa với việc Cục thừa nhận cảng Khuyến Lương gồm có: vùng nước trước cảng, vùng nước phao neo ở thượng lưu và hạ lưu.

Theo ông luyện Quang Trung-Tổng Giám đốc Cty CP Cảng Khuyến Lương, kể từ tháng 9/2015 đến nay, Cục ĐTNĐ lại liên tục đưa ra những lý do không xác đáng như dự án giai đoạn II không thực hiện, cảng Khuyến Lương không sử dụng vùng nước… để làm "cái cớ” đề nghị Bộ GTVT thu hồi một phần vùng nước phao neo của Cảng và cấp cho công ty Phú Nguyên. 

Cũng theo quan điểm của lãnh đạo Cảng Khuyến Lương, việc Cục ĐTNĐ khẳng định cảng không sử dụng vùng nước phao neo là không có cơ sở. Thực tế là vùng nước phao neo hiện đang bị phù sa sông Hồng bồi đắp, không thể khai thác được. Ngày 18/1/2016, cảng Khuyến Lương đã lập hồ sơ kèm công văn xin phép Cục ĐTNĐ cho nạo vét phù sa vùng nước phao neo để sử dụng nhưng Cục lại không chấp thuận. Tức là vùng nước phao neo không thể khai thác được chứ không phải là cảng Khuyến Lương không sử dụng, và nguyên nhân xuất phát từ việc Cục ĐTNĐ không cho nạo vét. Hệ quả là hiện nay, tàu, xà lan cập Cảng chờ làm hàng đang phải đậu hàng 3, hàng 4 ra phía ngoài luồng, gây mất an toàn đường thủy.  

Mặt khác, theo quy hoạch chi tiết do Bộ GTVT phê duyệt, công suất Cảng Khuyến Lương đến năm 2020 sẽ là 1,7 triệu tấn/năm; định hướng đến năm 2030, cảng Khuyến Lương có 09 bến với công suất 2,5 triệu tấn/năm. Do đó, nhu cầu sử dụng vùng nước trước bến hiện nay là rất cấp thiết; việc thu hẹp vùng nước của Cảng là bất hợp lý.

Cũng theo lý lẽ của Cảng Khuyến Lương đưa ra thì hiện nay công ty Phú Nguyên chỉ được UBND TP. Hà Nội cho thuê đất hàng năm (ký hợp đồng một năm một) để làm bãi chứa và trung chuyển vật liệu xây dựng, hoạt động trong mùa khô, ngừng hoạt động trong mùa lũ. Rõ ràng, TP. Hà Nội chỉ cho công ty Phú Nguyên thuê đất ngắn hạn, chứ không cho thuê để mở bến thủy nội địa.

Trước tình hình đó, cảng Khuyến Lương và Tổng công ty Hàng hải Việt Nam đã nhiều lần gửi văn bản báo cáo Bộ GTVT cũng như Cục ĐTNĐ VN đề nghị giữ nguyên vùng nước của cảng. Trái lại, ngày 29/4 vừa qua, Cục đã có văn bản báo cáo Bộ GTVT về việc thu hồi 80m vùng nước cảng Khuyến Lương để cấp cho công ty Phú Nguyên. Điều này khiến không ít người đặt ra câu hỏi, phải chăng cảng Khuyến Lương đang bị xử ép? 

Cách đây 1 năm, bến thủy Phú Nguyên từng có hành động xâm phạm trái phép cảng Khuyến Lương