Cục Quản lý đường bộ IV: Cần bố trí hài hòa nguồn vốn bảo trì đường bộ

Thời gian qua, nguồn vốn được gia tăng đáng kể và xử lý kịp thời nên nhu cầu sửa chữa đường bộ được đáp ứng tốt hơn. Ngành Đường bộ đã tập trung xử lý dứt điểm hỏng hóc kéo dài nhiều năm, nhiều công trình đã được kiên cố hóa, nhiều “điểm đen”, cầu yếu đã được khắc phục.

Năm 2017, kế hoạch được giao là 639,8 tỷ đồng (trong đó 178 tỷ đồng dành cho sửa chữa thường xuyên, sửa chữa định kỳ và sửa chữa khác là 461,8 tỷ đồng). Trong khi đó, kế hoạch theo nhu cầu thực tế là 1.624 tỷ đồng (trong đó 496 tỷ đồng sửa chữa thường xuyên, sửa chữa định kỳ và sửa chữa khác là 1.128 tỷ đồng). Năm 2018, kế hoạch được giao là 534,1 tỷ đồng trong khi kế hoạch theo nhu cầu là 1.721 tỷ đồng.

Theo đánh giá của Cục QLĐB IV, vốn kế hoạch được giao hàng năm mới chỉ đáp ứng khoảng 1/3 nhu cầu nên trong quá trình thực hiện phải “liệu cơm gắp mắm”. Đơn vị chỉ ưu tiên sửa chữa những vị trí mặt đường hoặc các công trình cầu, cống hư hỏng nặng, tiềm ẩn nguy cơ mất ATGT, an toàn công trình. Các vị trí, công trình đã xuất hiện hư hỏng nhưng chưa được sửa chữa sẽ tiếp tục phát sinh thêm hư hỏng hoặc gia tăng mức độ hư hỏng, làm tăng chi phí sửa chữa khi được đầu tư.

Các doanh nghiệp tham gia đấu thầu bảo trì cũng gặp nhiều khó khăn như: Gói thầu sửa chữa định kỳ chủ yếu là gói nhỏ và siêu nhỏ (dưới 5 tỷ đồng), do đó chỉ cho phép các nhà thầu là các doanh nghiệp cấp nhỏ và siêu nhỏ tham gia (Nghị định 63/2014/NĐ-CP). Tuy nhiên, gói thầu lại trải dài trên các quốc lộ, đoạn tuyến, kinh phí thấp nên không hấp dẫn các nhà thầu lớn có năng lực.

Các gói thầu quản lý, bảo dưỡng thường xuyên các tuyến quốc lộ đã thực hiện thời gian qua gặp nhiều khó khăn do giá gói thầu được duyệt quá thấp (trung bình 25 triệu đồng/01km/năm trong giai đoạn 2014 - 2017) nên không hấp dẫn nhà thầu, khi triển khai thực hiện đã gây nhiều khó khăn cho đơn vị trúng thầu. Do bị cắt giảm nhiều, trong khi vẫn phải cơ bản đáp ứng tất cả các quy định nội dung của bộ tiêu chí nghiệm thu đánh giá theo Quyết định số 2196/QĐ - BGTVT ngày 29/7/2013 của Bộ GTVT trong các hồ sơ mời thầu nên các nhà thầu bỏ giá cao hơn giá dự toán khoảng 02 lần, có gói thầu cao hơn 3 lần. Hậu quả là toàn bộ gói thầu có định mức 25 triệu đồng/01km/năm mời thầu năm 2014 đã diễn ra không thành công. Cục đã báo cáo và được Tổng cục ĐBVN chấp nhận cắt và hạ thấp một số tiêu chí, trong đó phần sửa chữa mặt đường không có trong các công việc bảo dưỡng thường xuyên. Hạn mức này đến năm 2017 được Bộ GTVT nới dần lên khoảng 50 triệu đồng/01km/năm để phù hợp với diễn biến thực tế.

Về thời gian lựa chọn nhà thầu và thời hạn đấu thầu bảo dưỡng thường xuyên, hiện Bộ GTVT và Tổng cục ĐBVN đã có ý kiến chỉ đạo, thời gian thực hiện các gói thầu quản lý, bảo dưỡng thường xuyên các tuyến quốc lộ trên toàn quốc là 3 năm (từ 2018 - 2020). Việc kéo dài thời gian thực hiện các gói thầu sẽ tạo thuận lợi, ổn định lâu dài cho nhà thầu.

QL80 Tân Hiệp - Kiên Giang

Bên cạnh đó, với sự chỉ đạo của Tổng cục trưởng Tổng cục ĐBVN áp dụng nhiều giải pháp quản lý mới, có hiệu quả nên các khâu trong quá trình thực hiện công tác bảo trì được rút ngắn, thời gian triển khai hiện trường nhanh gọn, kịp thời trước mùa mưa lũ.

Mặc dù thời gian qua kinh phí dành cho công tác bảo trì đã tăng đáng kể nhưng vẫn chưa thể thực hiện sửa chữa, bảo trì theo định mức và quy trình một cách triệt để, công tác trung, đại tu các tuyến đường vẫn chưa thể triển khai đúng kế hoạch. Ngoài ra, Tổng cục vẫn chưa hoàn thiện và phê duyệt được kế hoạch trung hạn cho công tác bảo trì do trong thời gian dài các tuyến đường chỉ sửa chữa nhỏ và đột xuất nên chưa thể đưa về trạng thái cơ bản để xây dựng kế hoạch trung, đại tu đúng quy định và đảm bảo đúng đối tượng. Trên các tuyến quốc lộ do Cục QLĐB IV quản lý có 40 cầu đang hạn chế tải trọng theo QCVN 41:2016 cần đầu tư, sửa chữa để đảm bảo ATGT, an toàn công trình. Mặt khác, còn nhiều đoạn tuyến đã đưa vào sử dụng từ 10 - 15 năm nhưng chưa được trung, đại tu theo quy định và nhiều đoạn tuyến có kết cấu cấp phối đá dăm láng nhựa hiện nay bị xuống cấp hư hỏng. Do phương tiện được trang bị không đủ nên hạn chế đối với công tác quản lý địa bàn. Các đơn vị quản lý thực hiện nhiệm vụ trên địa bàn rộng nhưng không đủ phương tiện, phải đi nhờ xe các đơn vị, sử dụng xe máy cá nhân... nên công tác tuần tra, kiểm tra giám sát cũng còn hạn chế.

Ông Phan Văn Thử - Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và Thương mại 68 (tỉnh Kiên Giang) chia sẻ, đơn vị bảo dưỡng tuyến QL80 đi qua địa bàn tỉnh Kiên Giang. Hiện nay, khó khăn chung của Công ty cũng như nhiều đơn vị khác là nguồn vốn bảo trì từ Trung ương đưa về chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Hầu hết các tuyến quốc lộ tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long đều đã được đầu tư rất lâu, hiện đã xuống cấp và hư hỏng. Chỉ riêng tuyến QL80 từ Kiên Giang đi An Giang dù phương tiện không nhiều nhưng tuyến vẫn rơi vào tình trạng hư hỏng, sạt lở, ngập nước, chất lượng mặt đường giảm sút.

Đồng quan điểm, ông Trần Hậu Ninh - Giám đốc Công ty 715 (tỉnh Vĩnh Long) cũng cho rằng: Khó khăn chung mà các doanh nghiệp làm công tác duy tu, bảo dưỡng đường gặp phải là nguồn vốn được bố trí về đơn vị vẫn còn ít so với công việc phải thực hiện. Hầu hết các tuyến đường trong khu vực phía Nam đều là quốc lộ, ít cao tốc…, do đó việc đường đồng loạt xuống cấp, hư hỏng là điều khó tránh khỏi. Chính vì vậy, việc tăng nguồn vốn duy tu là điều mong mỏi của hầu hết các đơn vị đang thực hiện công tác này