Dùng thép Trung Quốc cho dự án chống ngập tiết kiệm hơn 90 tỷ đồng

Trung Nam BT 1547 thông tin với báo chí về về việc thay đổi tiêu chuẩn vật liệu thép từ thép thuộc các nước G7 sang thép Trung Quốc.

Dự án không thiếu vốn

Chiều ngày 13/9, Công ty TNHH Trung Nam BT 1547 (Trungnam BT 1547) chủ đầu tư dự án Giải quyết ngập do triều cường khu vực TP.HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu – Giai đoạn 1 đã có buổi gặp gỡ các cơ quan báo chí tại TP.HCM để thông tin về việc thay đổi tiêu chuẩn vật liệu thép từ thép thuộc các nước G7 sang thép Trung Quốc cho hạng mục cơ khí cửa van ở các cống kiểm soát triều.

Trungnam BT 1547 cho biết, Dự án Giải quyết ngập do triều khu vực TP.HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (Giai đoạn 1) đã hoàn thành 72% khối lượng và tạm dừng thi công từ ngày 27/4/2018 đến nay. Một trong các nguyên nhân tạm dừng là bởi Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) - Chi nhánh Nam Sài Gòn đã dừng giải ngân cho Dự án do UBND TP.HCM chưa ký xác nhận đầy đủ của các kỳ báo cáo thanh toán giải ngân của Dự án theo biểu Phụ lục 02A tại quyết định số 2240/QĐ-NHNN để thực hiện thủ tục tái cấp vốn. Đến tháng 8/2017 UBND TP.HCM đã ký xác nhận báo cáo đối với các kỳ còn lại, tuy nhiên Dự án vẫn phải tiếp tục tạm dừng để chờ UBND TP.HCM giải quyết dứt điểm các vấn đề phát sinh trong quá trình tạm dừng và các khó khăn vướng mắc của Dự án còn tồn tại liên quan đến Đơn vị Tư vấn giám sát hợp đồng (TVGSHĐ).

Ông Nguyễn Tâm Tiến, Giám đốc Trungnam BT 1547 khẳng định: “Dự án không thiếu vốn. Nguồn vốn dành cho dự án đầy đủ và luôn có sẵn để giải ngân theo QĐ 2240 của Ngân hàng Nhà nước. Chủ đầu tư không có lỗi khi dự án án tạm dừng, lỗi này thuộc về Liên danh Tư vấn Giám sát hợp đồng dự án MVN – CMB – TL12 (gọi tắt là Tư vấn Giám sát hợp đồng), mặc dù ký xác nhận giá trị hoàn thành nhưng trong văn bản xác nhận thường kèm theo các ý kiến và khuyến cáo thiếu cơ sở nên Sở Tài chính TP.HCM không thể ký xác nhận vì thế không giải ngân vốn”.

Quá trình triển khai Dự án, việc thi công hoàn toàn tuân thủ thiết kế bản vẽ thi công (TKBVTC) và chỉ có sự thay đổi giữa thiết kế cơ sở (TKCS) và TKBVTC. Theo quy định, TKCS chỉ có tính định hướng, đến bước TKBVTC, Đơn vị Thiết kế khảo sát, đo đạc, tính toán, thí nghiệm nhiều hơn, chi tiết hơn để đưa ra thiết kế chi tiết nhằm đảm bảo kỹ thuật cho công trình đủ điều kiện để triển khai thi công và tối ưu hóa chất lượng, hiệu quả khi đưa vào khai thác.

Ông Nguyễn Tâm Tiến khẳng định: “Dự án không thiếu vốn. Nguồn vốn dành cho dự án đầy đủ và luôn có sẵn để giải ngân theo QĐ 2240 của Ngân hàng Nhà nước".

Bản vẽ TKBVTC được duyệt yêu cầu sử dụng vật liệu chế tạo cửa van là thép S355 JO theo tiêu chuẩn DIN (hoặc loại tương đương SM490A-B theo JIS, Q345B theo GB 1591-2008, A572 Gr.50 theo ASTM,...) có các chỉ tiêu cơ lý như giới hạn chảy: 320 - 325 N/mm2; Áp suất khi kéo nén dọc trục: 214 N/mm2; Ứng suất khi uốn: 225 N/mm2; Ứng suất cắt: 129 N/mm2. Nhà thầu đã thi công đúng theo TKBVTC.

Đối với Cống Bến Nghé theo yêu cầu kiến trúc cho không gian xung quanh thì phải thiết kế loại cửa van cung xoay chìm vĩnh viễn trong nước, đòi hỏi phải dùng lọai cửa van không rỉ sét và cứng. Đơn vị thiết kế đã tính toán và tối ưu hóa TKCS trong bước TKBVTC bằng cách thay loại thép SUS304 bằng loại thép SUS323L (nhập từ Nhật) tốt hơn, có cơ tính và giới hạn chảy cao hơn. Các công trình tương tự tại Nhật Bản cũng sử dụng vật liệu SUS323L.

Tiết kiệm hơn 90 tỷ đồng

Về chi phí, nếu làm bằng thép SUS304 thì cần 375 tấn và dùng loại thép SUS323L thì cần 315 tấn. Tổng chi phí (bao gồm cả Vật tư + Nhân công + Ca máy) nếu dùng SUS304 là 53,72 tỷ đồng và dùng SUS323L là 66,41 tỷ đồng, chỉ tăng 12,69 tỷ đồng nhưng độ an toàn, độ bền và tuổi thọ công trình cao hơn nhiều. TVGSHĐ viện dẫn giá vật tư loại thép SUS304 rẻ hơn loại thép SUS323L nhưng không xét đến lượng thép SUS323L dùng ít hơn, cũng như giảm chi phí nhân công ca máy và giảm chi phí các thiết bị nâng đỡ cửa van, kết cấu bê tông,…

Với các cống còn lại lý do trong TKBVTC, Tư vấn thiết kế thay đổi vật liệu cửa van từ thép Inox SUS304 sang thép đen S355 (tiêu chuẩn Đức) hoặc Q345B (tiêu chuẩn Trung Quốc) hoặc SM490 A-B (tiêu chuẩn Nhật) hoặc A72Gr.50 (tiêu chuẩn Mỹ) là bởi các cửa van phẳng có kích thước lớn (chiều cao từ 10-12m, chiều ngang 40m), lòng rạch rộng; Có những cống phải làm từ 2 cửa van đến 4 cửa van; Khi treo cửa van lên cao cho các phương tiện giao thông thủy qua lại sẽ như các tấm gương phản chiếu ánh sáng, gây mất an toàn giao thông đường thủy. Ngoài ra, dùng thép cường độ thấp còn dẫn đến cửa van phải có kết cấu thép rất lớn, mối hàn nhiều, không đảm bảo an toàn và các thiết bị nâng đỡ cửa van, kết cấu bê tông tăng theo. Trong khi thép đen không phản chiếu ánh sáng, khả năng chịu lực cao hơn, đảm bảo an toàn hơn. Thép được sơn 03 lớp bằng loại sơn chống gỉ sét ăn mòn cho tàu vận tải lớn do hãng AkzoNobel (Anh) sản xuất.

Theo chủ đầu tư việc sử dụng thép Trung Quốc cho dự án chống ngập sẽ giúp tiết kiệm hơn 90 tỷ đồng cho thành phố.

Ông Tiến lý giải, cửa van phẳng là khối thép đen (thép Trung Quốc) và sơn chi phí bảo dưỡng chủ yếu là sơn và qua nhiều năm mới sơn lại. Thiết bị quan trọng, giữ “linh hồn" của cống kiểm soát triều vẫn là xi lanh, máy phát điện… được Trung Nam Group mua từ Đức, Hà Lan, Anh… Hiện tại khối lượng thép Trung Quốc được sử dụng tại cống kiểm soát triều Mương Chuối đạt 1.100 tấn, còn tại cống Phú Định đạt 130 tấn. Việc sử dụng thép Trung Quốc sẽ giúp tiết kiệm hơn 90 tỷ đồng cho thành phố.

Cũng theo ông Tiến, tại hợp đồng BT (Điều 10) UBND TP.HCM ký với Nhà đầu tư không có điều khoản  hay ràng buộc nào là thép sử dụng cửa van phải là thép G7, Châu Âu, Thép Mỹ, Thép Nhật hay thép TQ. Việc chọn lựa thép phôi tấm để gia công chế tạo cửa van có thể dung bất cứ loại thép đạt chuẩn kỹ thuật. Nhà đầu tư mua thép xuất xứ từ nước nào thì khai báo giá vật tư đầu vào là thép của nước ấy chứ không mua thép nước này khai báo giá thép nước kia. Trong dự án có những hạng mục nhập thép của Nhật như là thép INOX 323L, thép cọc ống móng của Mương Chuối là thép của Nippon Steel - Nhật vì cọc ống này công nghệ của Nhật và nằm vĩnh viễn trong móng của công trình.

Tại nhiều văn bản, chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP.HCM và hướng dẫn của Bộ Xây dựng đã nêu rất rõ là các bên tham gia dự án phải tuân thủ theo kết quả thẩm định của Sở NN&PTNT. Căn cứ nội dung các văn bản trên thì TVGSHĐ đã không tuân thủ chỉ đạo của UBND TPHCM và hướng dẫn của các bộ ngành liên quan.

Dự án tạm dừng khi khối lượng thi công đã đạt 72%, tương đương với tổng giá trị hoàn thành là 5.690 tỷ đồng. Trong khi đó, TVGSHĐ chỉ xác nhận 3.503 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu đã chi là 803 tỷ thì khối lượng công việc đã hoàn thành nhưng chưa được giải ngân lên tới 1.384 tỷ đồng, gây khó khăn cho nhà thầu và làm ảnh hưởng đến đời sống của đội ngũ các chuyên gia, kỹ sư và công nhân thi công trên công trường. Việc chậm tiến độ có thể làm dự án bị đội vốn, ảnh hướng đến an toàn của tàu thuyền lưu thông trên luồng, ảnh hướng đến đời sống của người dân trong khu vực thi công và uy tín của nhà đầu tư… Chúng tôi sẽ kiến nghị TP thay đổi 1 trong những TVGSHĐ vì những thiệt hại nêu trên. Dự án không thiếu vốn. Nhà đầu tư không có lỗi trong việc dự án tạm dừng. Nguồn vốn dành cho dự án đầy đủ và luôn có sẵn để giải ngân theo QĐ 2240 của Ngân hàng Nhà nước…ông Tiến khẳng định.

Trước đó, Liên danh tư vấn giám sát hợp đồng dự án có công văn báo cáo UBND TP.HCM về việc xác nhận giá trị khối lượng hoàn thành các gói thầu cơ khí cửa van cống kiểm soát triều, cho rằng Trung Nam Group đã thay đổi thiết kế cơ sở mà chưa được UBND TP.HCM chấp thuận.

Cụ thể, theo thiết kế cơ sở đã được duyệt, vật liệu chế tạo cửa van cống kiểm soát triều Phú Xuân, Cây Khô là thép không rỉ SUS 304 (tiêu chuẩn Nhật Bản), thiết kế bản vẽ thi công được duyệt sử dụng thép S355 (tiêu chuẩn châu Âu – G7) nhưng thực tế thi công lại sử dụng thép Q345B (tiêu chuẩn Trung Quốc). Nếu xác nhận giá trị khối lượng hoàn thành để làm cơ sở giải ngân thì thành phố sẽ gánh chịu rủi ro về pháp lý và rủi ro phát sinh chi phí đầu tư dự án.