Hết nhiệm kỳ này triển khai xong 4.000km đường cao tốc

Địa phương cần tập trung toàn lực cho giải phóng mặt bằng

Trả lời chất vấn đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa) tại Quốc hội sáng nay (9/6) về giải pháp giải quyết những khó khăn sẽ phát sinh trong thời gian tới để đảm bảo thực hiện mục tiêu xây dựng đường cao tốc giai đoạn 2021-2015, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, sắp tới sẽ triển khai khoảng 2.000 km, hiện nay đã hoàn thành hơn 1.200km, như vậy hết nhiệm kỳ này có thể triển khai xong khoảng 4.000 km.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Thể, công tác giải phóng mặt bằng gặp khó khăn do dự án rải rác ở nhiều tỉnh nên địa phương cần tập trung toàn lực thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, cố gắng làm nhanh nhất để có điều kiện thi công.

“Chính phủ đã chỉ đạo và thường xuyên tổ chức các cuộc họp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các địa phương”, Bộ trưởng nói.

Trả lời chất vấn của đại biểu Lê Thanh Phong (TP.HCM) về kết nối giao thông, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, nếu địa phương chưa có quy hoạch đường giao thông hoặc chưa có đường giao thông thì về nguyên tắc không thể nào bố trí nút giao, nhất là dự án mới hầu như chỉ kết nối vào đường hiện hữu.

“Trách nhiệm của địa phương rà soát lại quy hoạch giao thông xung quanh đường cao tốc để kết nối những đường giao thông vào các trung tâm huyện, trung tâm xã, trung tâm kinh tế, khu công nghiệp. Khi các địa phương có quy hoạch, ngành giao thông sẽ phối hợp nghiên cứu, để triển khai các nút giao”, Bộ trưởng khẳng định và cho rằng, đây là sự phối hợp giữa Bộ GTVT với các bộ, ngành. Do vậy, trong cuộc họp Trung ương, Bộ trưởng đã đề nghị lãnh đạo các địa phương khẩn trương quy hoạch giao thông địa phương, kết nối đường cao tốc, các đường trọng điểm quốc gia.

“Qua đó, ngành giao thông sẽ phối hợp với địa phương bổ sung các nút giao nhằm khai thác hiệu quả các tuyến cao tốc cũng như hệ thống đường địa phương, đáp ứng được yêu cầu phát triển của địa phương...”, Bộ trưởng cho hay.

Đối với đường cao tốc TP.HCM -Trung Lương hiện đã dừng thu phí và đang xuống cấp, Bộ trưởng khẳng định chính sách pháp luật về quản lý tài sản công cũng như pháp luật về ngân sách nhà nước quy định vốn có nguồn gốc từ nhà nước, vốn ODA không thu phí. “Chính vì thế cầu Thủ Thiêm không thu phí, cầu Cần Thơ đang thu phí thì được yêu cầu dừng thu phí. Đối với đường tốc TP.HCM - Trung Lương thu phí vì đã ký hợp đồng với nhà đầu tư, nên buộc phải thực hiện theo hợp đồng. Đến năm 2018, nhà đầu tư đã kết thúc quyền thu phí 5 năm, Bộ có trình xin ý kiến tiếp tục thu phí, nhưng Bộ Tài chính cho rằng vi phạm luật nên phải dừng thu phí”, Bộ trưởng Thể dẫn chứng.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng cho biết thêm, hiện nay, Bộ GTVT đang tập trung thực hiện Nghị quyết 42 của Quốc hội khóa 14, Nghị quyết 17 khi xây dựng đường cao tốc giai đoạn 1 trong năm nay sẽ xong 4 dự án, Bộ sẽ báo cáo với Chính phủ và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phương án hoàn vốn. Khi thu hoàn vốn sẽ rút kinh nghiệm, còn trong Luật Giao thông đường bộ và các quy định hiện hành có thu chi phí dịch vụ chất lượng cao trên đường cao tốc để có kinh phí duy tu, sửa chữa, phát triển đường cao tốc và đặc biệt là điều tiết giao thông.

 Các địa phương cần thay đổi tư duy hỗ trợ dự án trọng điểm

 Đại biểu Đào Chí Nghĩa (TP. Cần Thơ) nêu, nhiều công trình giao thông vừa qua chậm tiến độ, vậy Bộ GTVT đã rút được kinh nghiệm gì để giải quyết tình trạng này khi triển khai đầu tư các dự án trong thời gian tới?

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, các công trình giao thông bị chậm tiến độ do nhiều nguyên nhân. Trong đó, nguyên nhân khó khăn về nguồn vốn bố trí không đủ đã được giải quyết được một phần sau khi có Luật Đầu tư công từ năm 2016 đến nay. Các dự án đã được bố trí đủ tiền để không còn lo về vốn và tập trung triển khai thi công.

Khó khăn tiếp theo là về giải phóng mặt bằng. Nếu các địa phương triển khai công tác này quyết liệt thì thời gian thực hiện dự án sẽ được rút gọn rất nhanh.

“Tôi từng là Bí thư tỉnh ủy, thời điểm đó tôi rất mong có những dự án Trung ương đi qua địa bàn. Các dự án này có nguồn vốn rất lớn, trong khi ngân sách địa phương thì rất nhỏ. Vì vậy, các địa phương cần thay đổi tư duy, phải hỗ trợ các dự án trọng điểm quốc gia, tập trung nguồn lực giúp dự án hoàn thành tiến độ”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể bày tỏ.

Cùng với đó, việc triển khai các công trình giao thông gặp thách thức rất lớn về yếu tố địa hình, địa chất, nhất là ở các vùng rừng, núi, vùng sâu, vùng xa,… với rất nhiều phát sinh trong quá trình thực hiện. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể thẳng thắn nhìn nhận, việc nhiều công trình chậm tiến độ có tác nhân quan trọng từ sự yếu kém của các Ban QLDA, nhà thầu.

“Thời gian vừa qua, chúng tôi đã xử lý rất nghiêm. Nhiều lãnh đạo Ban QLDA đã bị điều chuyển sang công việc khác. Bộ GTVT cũng đã cắt chuyển khối lượng công việc của rất nhiều nhà thầu yếu kém trên tuyến cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1”, người đứng đầu Bộ GTVT cho hay.