Nâng cao hiệu quả khai thác, đảm bảo an toàn-an ninh đường cao tốc

Diễn ra trong không khí thẳng thắn, cởi mở, Hội nghị Nâng cao hiệu quả khai thác đường cao tốc do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đầu tư và quản lý (khu vực phía Bắc) mới được tổ chức đã nhận được rất nhiều ý kiến của các đại biểu cũng như hướng tháo gỡ một số nút thắt đang tồn tại.

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai

Nhiều ý kiến đóng góp rất có giá trị

Về hiệu quả các tuyến cao tốc VEC đưa vào khai thác, các ý kiến đều đánh giá rất cao những lợi ích kinh tế - xã hội các tuyến cao tốc mang lại, đặc biệt là tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đã thúc đẩy phát triển kinh tế cho cả vùng Tây Bắc - như lời ông Nguyễn Văn Thanh - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam đánh giá. Phó Cục trưởng Cục CSGT (C67) Nguyễn Hữu Dánh đánh giá: Hiệu quả của các tuyến cao tốc là rất rõ nét và không ngừng nâng lên. Nội Bài - Lào Cai từ chỗ chỉ phục vụ 3.000 phương tiện/ngày đêm, giờ đã nâng lên 14.000 phương tiện/ngày đêm và ngày càng nhiều hơn, “đất lành chim đậu, đường tốt thì phương tiện đến”.

Ngoài hiệu quả kinh tế - xã hội, theo ông Dánh, các tuyến cao tốc khi đưa vào khai thác đã tác động đến việc chuyển biến nhận thức của người tham gia giao thông trên đường cao tốc, thông qua đó xây dựng được văn hóa giao thông rõ nét hơn. Đây cũng là cơ sở để tiếp cận với cách xây dựng ý thức tham gia giao thông của người tham gia giao thông.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa đường bộ Hải Phòng rất hồ hởi cho biết, từ khi có tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai hoạt động sản xuất, kinh doanh, các doanh nghiệp vận tải sôi động hơn vì lượng hàng hóa của Hải Phòng đi các tỉnh, trong đó có các tỉnh: Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai khá lớn; nhiều doanh nghiệp đầu tư tái sản xuất rất tốt.

Về mức phí, Hiệp hội đánh giá chấp nhận được do quãng đường và thời gian giảm một nửa, an toàn hơn rất nhiều so với khi lưu thông trên tuyến quốc lộ cũ. Chia sẻ với những khó khăn doanh nghiệp vận tải đang đối mặt, nhưng ông Thanh cũng cho rằng các doanh nghiệp mong muốn mức phí cần giảm xuống nhưng lộ trình thì mức phí sẽ được điều chỉnh tăng lên. “Họ nâng không phải vì thấy hiệu quả mà nâng, mà vì trong phương án tài chính của dự án đã tính toán, đã trình Nhà nước tiến độ thu hồi vốn. Các doanh nghiệp vận tải cần chuẩn bị tính toán lại giá thành, tính toán lại tuyến đường… Chúng ta phải sẵn sàng đón nhận thử thách này… VEC tiết giảm chi phí nhưng phải điều chỉnh tăng giá cước - đây là điều rất bình thường. Người ta bỏ tiền ra phải thu hồi được vốn, chứ cứ đòi hỏi giảm thì người ta không thể tồn tại”, ông Thanh nhấn mạnh.

Dưới góc nhìn của Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam thì: “VEC có một sản phẩm rất xuất sắc trong đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông (các tuyến đường cao tốc). Các doanh nghiệp vận tải được thụ hưởng một sản phẩm, một dịch vụ tốt. Chúng ta phải trả phí, đồng thời phối hợp với VEC để nâng cao hiệu quả của các tuyến đường ngày một tốt lên, chứ không được ỷ vào chuyện trả phí để làm những việc không đúng”.

Liên quan đến việc khai thác các tuyến cao tốc, đảm bảo an toàn và an ninh trật tự trên các tuyến, ý kiến của các đại biểu đều cho rằng còn tồn tại tình trạng dân phá rào lên đường cao tốc, chăn thả gia súc ở hành lang an toàn đường cao tốc, đi xe máy vào đường cao tốc, xe dừng đón trả khách, xe quá tải, trốn phí…, gây mất ATGT. Do vậy, Cục Quản lý đường bộ cao tốc (Tổng cục ĐBVN) kiến nghị VEC sớm tổ chức ký kết quy chế phối hợp với các tỉnh có tuyến cao tốc đi qua. Trước mắt, VEC, Sở GTVT Lào Cai và tỉnh Lào Cai làm mẫu để Cục có kế hoạch đôn đốc các tuyến đường khác học tập mô hình này.

Về điểm dừng, đỗ, đón, trả khách, qua đợt kiểm tra của Tổng cục ĐBVN đã thống nhất với VEC và các địa phương đề xuất báo cáo Bộ GTVT về tạo các điểm dừng, đỗ để đón, trả khách ở vị trí ngoài các nút giao. Ngoài ra, Cục đề nghị VEC nghiên cứu khả năng đón, trả khách tại các trạm dừng nghỉ… Cùng chung nội dung này, ông Phạm Văn Hòa - Đội trưởng Đội tuần tra số 1 (Cục CSGT C67) sốt ruột cung cấp thông tin: Có 215 điểm trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai không làm được hàng rào với chiều dài 19.286m, có 140 điểm dân thường xuyên cắt phá; có 364 cầu, 1.050 hầm là những điểm đấu nối dân có thể từ đây lên đường cao tốc. Do vậy, ông Hòa cũng kiến nghị, ngoài 12 vị trí đón, trả khách dự kiến bố trí ngoài các nút giao trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai, cần nghiên cứu thêm các vị trí đón trả khách để đáp ứng nhu cầu của người dân và đảm bảo an toàn lưu thông trên đường cao tốc. 

Về vấn nạn xe quá tải, xe trốn phí, ông Nguyễn Văn Thanh thẳng thắn kiến nghị: “Đuổi khỏi đường cao tốc những đối tượng có hành vi này… Nếu phát hiện cần xử lý thật nặng và thậm chí không cho anh chạy nữa… Không thể để tình trạng anh chạy phá đường… Tài sản nhà nước được giao cho VEC thì VEC phải có quyền của người quản lý. Quyền này cần được quy định bằng các văn bản quy phạm pháp luật…”.

Một số ý kiến liên quan đến vạch sơn kẻ đường, làn dừng khẩn cấp, cắm biển giảm tốc độ, chạy quá và dưới tốc độ cho phép… cũng được các đại biểu đề cập và kiến nghị những giải pháp nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp lưu thông thuận tiện và an toàn trên đường cao tốc, đảm bảo khả năng vận hành và hiệu quả của tuyến đường.

Theo đánh giá, sau gần 2 năm triển khai các chương trình hành động nâng cao chất lượng dịch vụ vì sự hài lòng hơn của người dân và doanh nghiệp, VEC đã triển khai nhiều chương trình hành động như: Phát động các phong trào thi đua ứng xử trong giao tiếp theo phương châm “4 xin - 4 luôn”; tuyên truyền, giới thiệu về các dự án, dịch vụ trên đường cao tốc, các quy định hướng dẫn khi lưu thông trên đường cao tốc như phát tờ rơi, pa-nô, áp phích, phát phiếu hỏi ý kiến khách hàng, phát túi ni lông xin rác để bảo vệ môi trường; tặng quà lì xì cho khách hàng nhân dịp Noel, Tết Nguyên đán...; công khai toàn bộ các thông tin về dịch vụ quản lý khai thác đường cao tốc như thông tin về lý trình, thông tin biểu mức giá phí, về các dịch vụ trên đường cao tốc và bảng giá phí công tác cứu hộ...

Tiếp tục thực hiện các phương châm hành động vì sự hài lòng hơn của người dân và doanh nghiệp, VEC đã đưa ra những hành động rất rõ ràng, thiết thực trong tạo sự đồng thuận của xã hội, tăng trưởng về lưu lượng phương tiện phục vụ và vấn nạn xe quá tải được đẩy lùi. Có thể khẳng định, thời gian qua, VEC đã hưởng ứng tích cực chương trình hành động do Bộ GTVT phát động vì sự hài lòng hơn của người dân và doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả vận hành và khai thác các tuyến đường cao tốc. Theo đánh giá của Phó Cục trưởng Cục CSGT (C67) thì cách tuyên truyền, tổ chức thực hiện cũng như lắng nghe nhằm đáp ứng yêu cầu của người tham gia giao thông VEC đã thực hiện tốt…

Nâng cao chất lượng quản lý doanh nghiệp

Lắng nghe đầy đủ ý kiến của các đơn vị, doanh nghiệp, Tổng giám đốc Mai Tuấn Anh khẳng định: “Chúng tôi nghe để khắc phục chứ VEC không có chuyện nghe rồi để đó”. Tuy nhiên, Tổng giám đốc cũng khẳng định, vấn đề liên quan đến những tồn tại trong quá trình thi công đường cao tốc, sau khi làm việc với lãnh đạo tỉnh Lào Cai và Yên Bái, tất cả các vị trí đường gom và hầm dân sinh thì Tỉnh ký biên bản là VEC đã thực hiện đầy đủ, các yêu cầu trước đây của địa phương VEC đã hoàn thành.

“Mới đây, địa phương có đề xuất thêm một số vị trí liên quan đến đường dân sinh. Công tác này phụ thuộc vào tốc độ giải phóng mặt bằng của địa phương. VEC cam kết địa phương hoàn thành bàn giao mặt bằng, VEC sẽ triển khai ngay để phục vụ đời sống dân sinh của người dân. Tất cả những vị trí ảnh hưởng đến người dân đều đã bố trí đường và hầm dân sinh để tạo thuận lợi cho người dân trong sản xuất và sinh hoạt. Tuy nhiên, khi đường cao tốc hoàn thành, người dân mới xây nhà và tạo ra khu dân cư gần đường cao tốc nên ở những vị trí này không có hầm dân sinh và địa phương cũng biết do đây là vấn đề quản lý quy hoạch, quản lý dân của địa phương. Đây là vấn đề phát sinh mới... Thời gian tới, khi mở rộng thêm 25km trên tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, VEC sẽ tiếp tục hoàn chỉnh...”, Tổng giám đốc Mai Tuấn Anh khẳng định. Những tồn tại liên quan đến công trình đường cao tốc, theo Tổng giám đốc Mai Tuấn Anh, VEC sẽ tiếp thu nghiên cứu để nhanh chóng xử lý.

Tổng giám đốc Mai Tuấn Anh khẳng định, VEC sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng để làm tốt công tác quy hoạch lại giao thông và hạ tầng để đảm bảo sự kết nối đường địa phương với đường cao tốc

Khẳng định tài sản trên đường cao tốc là tài sản của Nhà nước phải được bảo vệ, Tổng giám đốc đề nghị lực lượng chức năng thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an ninh, an toàn trên tuyến cao tốc phối hợp chặt chẽ hơn nhằm tăng cường kiểm tra, kiểm soát thực thi pháp luật để răn đe sai phạm ảnh hưởng đến an toàn lưu thông trên đường cao tốc.

Kiến nghị với Tổng cục ĐBVN và Cục Quản lý đường cao tốc hoàn thiện hành lang pháp lý đường cao tốc để đảm bảo hoạt động quản lý nhà nước đi vào nền nếp và các đơn vị thực hiện theo đúng chuẩn, cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm kiểm tra để thực hiện cho đúng.

Tại Hội nghị, Tổng giám đốc Mai Tuấn Anh cũng cung cấp thêm thông tin, thời gian qua VEC đã xây dựng và ban hành một loạt các quy định, quy trình nhằm điều hành tất cả các hoạt động liên quan. Cụ thể, đã ban hành hơn 10 văn bản nội bộ để kiểm soát tất cả các hoạt động trên các tuyến cao tốc; đề nghị Tổng cục ĐBVN, Cục Quản lý đường cao tốc tiếp tục hỗ trợ VEC trong quá trình triển khai.

Đối với sở GTVT các tỉnh, ông Mai Tuấn Anh đề nghị tham mưu lãnh đạo tỉnh, tiếp tục tổ chức ký quy chế với các địa phương nhằm phối hợp tốt đảm bảo an toàn, an ninh đường cao tốc.

Về việc cấm xe dừng, đỗ trên đường cao tốc, trước mắt VEC sẽ phối hợp để tuyên truyền. Nhận thấy nhu cầu của người dân đón xe khách trên đường cao tốc là có, tuy nhiên không thể vi phạm các quy định gây mất an toàn, mà trước mắt vẫn phải tiếp tục làm nghiêm việc xử lý xe dừng, đỗ. VEC sẽ tiếp tục quan tâm phối hợp với các đơn vị chức năng để làm công tác quy hoạch lại giao thông và hạ tầng để đảm bảo sự kết nối đường địa phương với đường cao tốc và tổ chức giao thông hợp lý nhằm đáp ứng yêu cầu vận tải của địa phương và khu vực.

Thêm một thông tin Tổng giám đốc chuyển tải đến Hội nghị, để nâng cao chất lượng khai thác vận hành, VEC đã thành lập Trung tâm Giám sát khai thác vận hành đường cao tốc để kiểm soát chất lượng công việc của các đơn vị, từ công tác thu phí phải minh bạch, đảm bảo ATGT được kiểm tra giám sát rất chặt chẽ và kịp thời. VEC sẽ tiếp thu và chỉ đạo các đơn vị khai thác lập tức khi phát hiện các vị trí không êm thuận phải xử lý ngay, thường xuyên quan tâm đến công tác duy tu bảo dưỡng...

Liên quan đến mức phí đường cao tốc, Tổng giám đốc Mai Tuấn Anh cho biết, từ khi đưa vào khai thác, xe loại 4 và loại 5 khi lưu thông trên đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình được hưởng mức phí giảm 25% so với mức phí quy định.

Ông Mai Tuấn Anh cũng khẳng định, các tuyến cao tốc VEC xây dựng không phải là những tuyến độc đạo, độc quyền, mà song hành với nó có các tuyến đường địa phương Nhà nước đầu tư và không thu phí. Đầu tư của VEC phải vay và áp lực trả nợ cũng như trách nhiệm của VEC rất lớn. Chia sẻ với doanh nghiệp về việc tăng phí sẽ ảnh hưởng đến chi phí vận tải, tuy nhiên VEC đã khảo sát kỹ và khẳng định các tuyến đường cao tốc đem lại hiệu quả rất thiết thực cho các doanh nghiệp vận tải, giảm thời gian, giảm chi phí nhiên liệu... với rất nhiều lợi ích nên doanh nghiệp cần chia sẻ với VEC.

Theo đó, việc tăng phí của VEC là theo lộ trình và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét. Tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đã đưa vào khai thác 5 năm, Bộ GTVT có ý kiến trước ngày 30/6/2016 chưa nên điều chỉnh phí, còn Bộ Tài chính cho rằng tăng là hợp lý nhưng thời điểm nên cân nhắc.

Để cùng sẻ chia với doanh nghiệp, lãnh đạo VEC đã lưu tâm đến vấn đề quản trị doanh nghiệp tốt hơn để giảm chi phí, công khai minh bạch mọi hoạt động của đơn vị để chịu sự giám sát của xã hội.

“Với thông điệp rất rõ ràng của tân Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, để hỗ trợ doanh nghiệp, VEC thấy có trách nhiệm chia sẻ và hỗ trợ doanh nghiệp thông qua việc lùi lại thời điểm điều chỉnh phí, bởi doanh nghiệp có phát triển thì đất nước mới phát triển. Doanh nghiệp phục vụ cho doanh nghiệp”, Tổng giám đốc Mai Tuấn Anh nhấn mạnh.