Nhiều hãng tàu sẽ bỏ cảng Cái Mép vì chậm nạo vét?

Nhiều tàu lớn phải giảm tải mới vào được cảng Cái Mép vì độ sâu không đủ - Ảnh: L.N.

Để giảm tắc nghẽn cho cảng Cát Lái, Nhà nước khuyến khích các tàu cho hàng hóa tập kết tại Cái Mép, địa chỉ được định hướng phát triển thành trung tâm trung chuyển của khu vực. 

Nhưng từ nhiều tháng nay, việc duy tu nạo vét luồng lạch tại cảng này không được tiến hành như thường lệ, dẫn đến những hệ lụy đáng tiếc.

Mất khách do chậm được nạo vét

Ông Nguyễn Khắc Du - tổng giám đốc Công ty CP Dịch vụ và vận tải biển Vũng Tàu - cho biết Cái Mép có 5 cảng container, trong đó có 3 cảng hoạt động khai thác tàu container lớn là CMIT và 2 cảng của Tân Cảng. Tuy nhiên, khu vực Vũng Tàu - Thị Vải - Cái Mép có cốt luồng là 13,6m và độ sâu thủy triều lớn nhất có thể tận dụng được là 3m.

Với các tàu có kích thước và trọng tải lớn, tiêu chuẩn độ sâu tối thiểu cho phép từ đáy tàu tới đáy luồng là 10% mớn nước, nên luồng Thị Vải chỉ có thể đón được các tàu có mớn nước dưới hoặc bằng 15m, trong khi mớn nước tối đa (khi tàu chở đầy hàng) lên tới 16,5m. 

Như vậy, để các tàu container trọng tải lớn ra vào thường xuyên và chở đầy hàng, luồng Thị Vải - Cái Mép cần được nạo vét tới độ sâu 15,5m.

Cũng theo ông Du, do luồng không đủ độ sâu, tàu phải nằm tại cảng hoặc neo ngoài phao số 0 để chờ nước lớn thủy triều mới có thể ra vào cảng. Có những tàu phải nằm chờ nước hơn 6 giờ mới có thể ra vào cảng. 

"Thậm chí có tàu phải xếp một số ít hàng, số hàng hóa còn lại được xếp lên tàu nhỏ chở sang các cảng ở Singapore hoặc Malaysia rồi tiếp tục xếp lại lên tàu. Điều này ảnh hưởng đến thời gian hành trình của tàu và làm giảm hiệu quả khai thác tàu" - ông Du nói.

Ông Nguyễn Xuân Kỳ, phó tổng giám đốc cảng quốc tế Cái Mép CMIT, cũng cho biết việc độ sâu luồng không đủ sẽ ảnh hưởng đến tính năng điều động của tàu như tốc độ hành trình bị giảm, hạn chế khả năng ăn lái của tàu, thậm chí có thể mất lái đe dọa đến sự an toàn của tàu khi hành trình. 

Nhiều hãng tàu cũng lên kế hoạch rời bỏ Cái Mép để chuyển về các cảng khác trong khu vực. "Cái Mép sẽ không còn hấp dẫn và VN đang chuyển lợi thế cạnh tranh cho các nước khác" - ông Kỳ khuyến cáo.

Chưa biết chờ đến bao giờ

Ông Lê Tuấn Quốc, phó chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cho biết địa phương này đã làm việc với Bộ Tài nguyên - Môi trường để thúc đẩy việc nạo vét được xúc tiến nhanh hơn, nhưng hiện vẫn phải tiếp tục chờ. 

Trao đổi với chúng tôi, một lãnh đạo Bộ Tài nguyên - Môi trường cho biết trước khi tổ chức nạo vét phải tìm được địa chỉ để nhận chìm số bùn được nạo vét. 

Sau khi nhận được văn bản kiến nghị đẩy nhanh tiến độ cấp giấy phép nhận chìm của một số bộ ngành, địa phương và doanh nghiệp, bộ này đã chỉ đạo Tổng cục Biển và hải đảo Việt Nam thông báo cho tổ chức, cá nhân liên quan về tiến độ xử lý hồ sơ để phối hợp, xử lý.

Theo quy định, Bộ Tài nguyên - Môi trường phải xin ý kiến thẩm định của các bộ ngành liên quan đến khu vực biển được đề nghị sử dụng để nhận chìm, đồng thời phải thành lập hội đồng tư vấn thẩm định hồ sơ để xin ý kiến các chuyên gia, các nhà khoa học. 

Trong khi đó, theo Bộ Tài nguyên - Môi trường, việc chậm cấp phép nhận chìm ở biển luồng hàng hải Vũng Tàu - Thị Vải do hồ sơ còn nhiều nội dung chưa được chỉnh sửa, có một số nội dung phát sinh mới.

Một lãnh đạo Bộ Tài nguyên - Môi trường cho biết việc cấp giấy phép nhận chìm ở biển là lĩnh vực mới, khu vực biển đề nghị nhận chìm gần khu bãi tắm biển Vũng Tàu, trong khi các đánh giá tác động đến môi trường, hệ sinh thái và khu vực nuôi trồng thủy sản cũng như các biện pháp giảm thiểu tác động đến môi trường... chưa được các đơn vị bổ sung, làm rõ. 

Chương trình quan trắc, giám sát ảnh hưởng của hoạt động nạo vét, nhận chìm đến môi trường, đến các yếu tố bị tác động chưa được đưa ra cụ thể, khả thi.

"Do hồ sơ đề nghị cấp giấy phép nhận chìm ở biển chưa đảm bảo yêu cầu theo quy định, chúng tôi đang chờ các cơ quan, đơn vị liên quan bổ sung để có thể cấp phép nhận chìm trước khi tổ chức nạo vét luồng lạch tại cảng Cái Mép - Thị Vải" - vị này nói.