Nhiều khó khăn, vướng mắc trong thu hồi xe hết niên hạn sử dụng

Hàng trăm ngàn ôtô hết niên hạn chưa có giải pháp thu hồi.

Còn thiếu quy định thu hồi xe cơ giới

Theo thống kê từ Cục Đăng kiểm Việt Nam, tính đến hết 31-12-2015, cả nước có 139.544 xe ô tô hết niên hạn sử dụng (trong đó có 42.753 xe chở người và 96.791 xe chở hàng); đến hết 31-12-2016 sẽ có thêm 23.075 xe ôtô hết niên hạn sử dụng (trong đó có 3.007 xe chở người và 20.068 xe chở hàng). 

Ông Nguyễn Hữu Trí, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, xe ôtô hết niên hạn sử dụng sẽ bị thu hồi biển số và giấy đăng ký xe theo quy định của Bộ Công an đồng thời không được kiểm định để tham gia giao thông. Hiện chưa có quy định nào về việc bắt buộc thu hồi xe cơ giới hết niên hạn sử dụng. 

Ý kiến từ Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ Giao thông Vận tải) cho rằng, muốn thu hồi các phương tiện như xe máy, ôtô con thì cần phải xây dựng cơ sở pháp lý có tính khả thi để thực hiện. Cụ thể, phải quy định về niên hạn sử dụng. Căn cứ vào đó, những xe hết hạn sẽ bị thu hồi, loại bỏ. Hiện mới chỉ có xe tải, xe bán tải, xe chở người từ 10 chỗ trở lên là có quy định về niên hạn sử dụng. Riêng xe máy, ôtô con thì chưa làm được do vấp phải phản ứng từ nhiều phía.

Thế nhưng khi đặt câu hỏi, thu hồi xe đã khó, song liệu việc thu hồi biển số và giấy đăng ký có dễ dàng? Theo số liệu của Phòng CSGT đường bộ - đường sắt, Công an TP Hà Nội, năm 2015, Phòng đã xử lý 107 trường hợp; 9 tháng đầu năm 2016 xử lý 83  tô hết hạn kiểm định nhưng không có trường hợp nào hết niên hạn sử dụng. 

Để xử lý tồn tại này, Phòng CSGT đã chỉ đạo các đơn vị rà soát, thống kê những xe hết niên hạn sử dụng đăng ký biển kiểm soát Hà Nội để lập danh sách. Biển kiểm soát của những chiếc xe này sẽ được thông báo đến các đơn vị để trong quá trình làm nhiệm vụ, hướng dẫn giao thông, tuần tra kiểm soát chủ động phát hiện, xử lý. Bên cạnh đó, Phòng thường xuyên rà soát số xe hết niên hạn sử dụng, gửi thông báo để chủ xe đến Phòng làm thủ tục thu hồi đăng ký, biển số. 

Trong năm 2015, Phòng đã gửi 703 thông báo, năm 2016 gửi 661 thông báo, yêu cầu chủ phương tiện đến làm thủ tục thu hồi đăng ký, biển số… tuy nhiên chỉ có 41 trường hợp chấp hành. 

Những hạn chế trong xử lý xe hết niên hạn được lý giải là do người điều khiển phương tiện thường lợi dụng những tuyến đường nhỏ, liên thôn, liên xã hoặc hoạt động vào khung giờ CSGT không bố trí lực lượng tuần tra. Bên cạnh đó, chủ các phương tiện còn cố tình chây ỳ, không làm thủ tục nộp lại biển số và đăng ký cho cơ quan chức năng.

Xe quá niên hạn sẽ đi đâu?

Sử dụng phương tiện hết niên hạn tham gia giao thông là vi phạm pháp luật, gây nguy hiểm đến tính mạng của người điều khiển và người tham gia giao thông. Thế nhưng, thực tế này vẫn đang diễn ra tại nhiều địa phương. 

Ông Nguyễn Hữu Trí thẳng thắn: Cục Đăng kiểm Việt Nam không có thẩm quyền trong việc tuần tra, kiểm soát xe cơ giới tham gia giao thông trên đường, tuy nhiên để phát hiện các xe ôtô hết niên hạn tham gia giao thông, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã thực hiện nhiều đợt khảo sát tình trạng xe cơ giới tham gia giao thông, đặc biệt là các khu vực như địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa, tuyến đường Hồ Chí Minh khu vực Tây Nguyên. 

Trên cơ sở thực tế, Cục Đăng kiểm đã thông báo tới UBND, Sở GTVT của các địa phương để tăng cường kiểm tra, kiểm soát. 

Đồng thời đề xuất các phương án kiểm soát xe cơ giới hết niên hạn sử dụng tham gia giao thông như các xe cơ giới sắp hết niên hạn sử dụng, sau khi kiểm định kỳ cuối nếu đạt tiêu chuẩn, xe cơ giới được dán tem kiểm định có vạch chéo màu đỏ trên mặt trước và cấp giấy chứng nhận kiểm định cũng được đóng dấu màu đỏ, để cơ quan chức năng dễ phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm. 

Dấu hiệu trên cũng giúp người dân khi mua bán không bị mua nhầm xe sắp hoặc đã hết niên hạn sử dụng.

Cơ quan đăng kiểm đã đưa ra nhiều giải pháp, nhưng gần đây, tại tỉnh Quảng Trị, ông Lê Thanh Hùng - Phó Giám đốc Sở GTVT tỉnh Quảng Trị cho biết, chỉ với 2 tháng tập trung kiểm tra, Sở GTVT Quảng Trị đã phát hiện 18 xe chủ xe người Việt Nam nhưng đăng ký hoạt động dưới danh nghĩa xe của Lào. 

"Xe hết đát" nhưng đăng ký đăng kiểm của Lào thực hiện đều có thời hạn kiểm định ít nhất là một năm trong khi ở nước ta với xe hết niên hạn thì đăng kiểm 3 tháng/lần. Không riêng gì tại Quảng Trị mà các tỉnh có đường biên giới giáp với Lào đều xảy ra hiện tượng này," ông Hùng đánh giá. 

Để giải quyết vấn đề trên, bà Phan Thị Thu Hiền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho rằng: Phương tiện của Lào khi hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam phải tuân thủ quy định về niên hạn sử dụng phương tiện của Việt Nam. 

Tuy nhiên, bà Phan Thu Hiền cũng tỏ sự lo ngại bởi nhiều người dân chưa nắm được việc trong Nghị định thư và hiệp định quy định rõ xe hết đát không được lưu hành tại Việt Nam. Vì thế, lực lượng chức năng cần phải tuyên truyền đến người dân và sẽ tổng kiểm tra hoạt động để chấn chỉnh, xử lý.