Triển lãm Detroit - niềm hi vọng vớt vát thị trường ô tô

Xe bán tải là phân khúc giúp các nhà sản xuất ôtô vượt qua giai đoạn khó khăn. Ảnh: Reuters.

Triển lãm Detroit trở lại sau khi kết thúc năm 2017 với doanh số tổng thị trường Mỹ hơn 17 triệu xe trong 3 năm liên tiếp. Thành công có được nhờ giá xăng đang ở mức thấp, thị hiếu xe bán tải và xe đa dụng tăng cao.

Mike Jackson, Giám đốc điều hành của AutoNation, nhà bán lẻ ôtô lớn nhất tại Mỹ nhận định: "Năm 2018 sẽ là một năm rất tốt với thị trường ôtô". 

Mặc dù tổng doanh số bán ôtô vẫn ở mức cao, người tiêu dùng đang mua ít xe mới hơn. Việc mua sắm của khách hàng cá nhân tại các đại lý, được cho là dấu hiệu phản ánh chính xác nhất về nhu cầu của thị trường, đã giảm nhẹ trong năm 2016 và 2017. Một số nhà sản xuất ôtô bù đắp sự sụt giảm ở nhóm người mua xe cá nhân bằng nhóm khách hàng công ty, ví dụ như cho thuê xe hơi. 

Đáng lo ngại hơn, việc giảm doanh số bán lẻ không có dấu hiệu quay đầu ngay cả khi các nhà sản xuất áp dụng mức chiết khấu khổng lồ, chấp nhận cắt giảm lợi nhuận của họ. Trung bình, ưu đãi cho xe mới hiện tại khoảng 11% so với giá niêm yết. Con số tăng đáng kể so với mức 8% năm 2014.

Hơn nữa, nhóm người mua trẻ tuổi ngày nay ít quan tâm hơn đến việc sở hữu ôtô hơn các thế hệ trước. Lượng mua ôtô đã qua sử dụng với mức giá thấp đang tăng cao, tạo cho người tiêu dùng nhiều lựa chọn thay thế và hấp dẫn hơn so với ôtô mới.

Ngành công nghiệp ôtô đã trải qua nhiều cuộc suy thoái. Lần gần đây nhất trùng với cuộc khủng hoảng tài chính cách đây 10 năm. Detroit rơi vào khủng hoảng. General Motors và Chrysler phải nhận tiền cứu trợ từ chính phủ để tồn tại.

Hiện tại, các nhà phân tích đang băn khoăn, liệu cuộc suy thoái 10 năm trước có quay lại với thị trường ôtô Mỹ?

Alix - một công ty tư vấn chiến lược - dự báo, doanh số ôtô sẽ tiếp tục giảm trong năm nay, và giảm mạnh vào năm 2019 và 2020. Alix tin rằng, doanh số năm 2019 và 2020 chỉ đạt 16 triệu xe. 

Éo le thay, sự lung lay của thị trường ôtô Mỹ xuất hiện đúng vào thời điểm các nhà sản xuất đang tăng số lượng nhà máy. BMW và Audi đang xây dựng nhà máy mới ở Mexico. Nhà máy Volvo tại phía nam Carolina bắt đầu đi vào hoạt động trong năm nay. Toyota xây dựng thêm một nhà máy sản xuất xe bán tải tại Mexico, và một nhà máy chung với Mazda ở Alabama, Mỹ. Fiat Chrysler đang nâng cấp một nhà máy ở Michiagan đã không hoạt động hơn 2 năm nay. Tập đoàn này cũng vừa mở rộng nhà máy Jeep ở Ohio và Illinois, Mỹ.

"Các nhà sản xuất ôtô đang sản xuất nhiều hơn số lượng xe bán được", Ron Harbour, một chuyên gia về ngành ôtô của Oliver Wyman, nói.

Ông nói thêm, một phần do thị trường đang sụt giảm, và thứ 2 là người Mỹ đang ưa chuộng dòng xe SUV và bán tải, khiến doanh số sedan và các mẫu xe cỡ nhỏ đi xuống. Camry từng chiếm tới 25% doanh số bán xe mới của Toyota tại Mỹ, nhưng giờ chỉ còn 15%.

Các nhà sản xuất ôtô đã nhìn thấy sự phân hóa trong hoạt động kinh doanh, từ đây tạo ra hiện thực đối nghịch, nhà máy sản xuất xe bán tải hoạt động hết công suất, nhưng nhiều nhà máy khác buộc phải cắt giảm.

Theo số liệu của Automotive News, Ford, Toyota, Honda và Hyundai đã cắt giảm sản lượng tại các nhà máy ôtô từ 10% đến 22% trong năm 2017. GM cắt giảm khoảng 33% sản lượng tại nhà máy Lordstown, Ohio. Trong khi đó, một nhà máy lớn khác của GM nằm tại Ontario đã cắt giảm sản lượng xuống gần một nửa. 

"Tôi sẽ không ngạc nhiên khi thấy một số nhà máy sản xuất ôtô đóng cửa trong vài năm tới", Harbour cho hay.

Trong quá khứ, Mitsubishi từng đóng cửa nhà máy ở Normal vào năm 2016, và Ford đóng cửa nhà máy sản xuất xe bán tải ở Minn vào năm 2011.

Nhưng sự việc sẽ tồi tệ hơn khi các nhà sản xuất không cùng nhau mở rộng thị trường, mà muốn giành giật thị phần nhằm tránh bị cắt giảm sản xuất. Chiến lược này đã được GM, Ford và Chrysler thực hiện năm 2000, và đã không thành công.

Trong tuần vừa qua, các nhà quản lý của Honda, Subaru và một số nhà sản xuất khác đều thừa nhận, họ muốn tăng thị phần, mặc cho thị trường ôtô đang co hẹp lại.

Nhân tố có thể cứu vớt lại sự khó khăn hiện hữu trên thị trường ôtô Mỹ là xe bán tải, hiện chiếm khoảng 2/3 lượng xe mới bán ra. "Xe bán tải đang giữ mức lợi nhuận kỷ lục, và con đường này sẽ giúp các nhà sản xuất vượt qua giai đoạn suy thoái", Jack, Giám đốc điều hành AutoNation nói.

Việc các nhà sản xuất tập trung vào mảng xe tải có thể thấy rõ qua triển lãm Detroit. Chevrolet giới thiệu Silverado mới, Fiat Chrysler có Ram 1500 và Ford ra mắt Ranger 2019.

Triển lãm Detroit năm nay không thu hút sự chú ý như những năm trước. Một số thương hiệu lớn, bao gồm Audi, Cadillac, Chrysler và Lincoln không có xe mới. Porsche, Jaguar và Land Rover thậm chí còn không tham gia.