Uoat 'thần thánh': Siêu xe bậc nhất trong ký ức tay chơi Việt

Hình ảnh những chiếc UAZ quen thuộc ở Việt Nam.

Ở Việt Nam, cái tên U-oát (UAZ) vốn đã trở nên quen thuộc và gần gũi. Một chiếc xe địa hình trang bị đơn giản, chủ yếu được sơn màu xanh lá, với mui bằng vải bạt, chạy khá khỏe. Đấy chính là chiếc UAZ 469 thần thánh của Liên Xô trước đây.

Sau 10 năm thiết kế và hoàn chỉnh, chiếc UAZ 469 đầu tiên ra đời vào cuối năm 1972 và chính thức được sản xuất hàng loạt vào năm 1973, thay thế cho những chiếc GAZ 69 đã lỗi thời.

Tại Việt Nam, UAZ 469 không chỉ xuất hiện ở các đơn vị quân đội, mà còn được các đơn vị dân sự sử dụng rộng rãi. Chiếc xe này một thời từng là xe công, chuyên dùng để chở các chủ tịch, phó chủ tịch huyện đi công tác. Với hạ tầng giao thông yếu kém và ít có dịch vụ sửa chữa, đây là mẫu xe phù hợp với nhiều cơ quan Nhà nước. Đến tận bây giờ, người ta vẫn dễ dàng bắt gặp những chiếc xe UAZ lăn bánh trên khắp các nẻo đường.

Số liệu từ Tập đoàn Sollers - sở hữu thương hiệu UAZ - cho thấy, tổng cộng đã có 23.102 chiếc UAZ 469 được xuất khẩu sang Việt Nam kể từ khi ra đời tới nay.

Chiếc xe có hai ưu điểm lớn: có thể hoạt động trên mọi địa hình và sửa chữa rất dễ dàng. Mẫu xe việt dã 2 cầu này sử dụng động cơ 2.5L, 4 xilanh thẳng hàng, hộp số sàn 4 cấp, công suất 75 mã lực. Đặc điểm của UAZ 469 là có hệ khung gầm cực kỳ vững chắc, cùng với khoảng sáng gầm xe lên tới 300mm, có khả năng vượt địa hình cực tốt. Nó có thể dễ dàng chinh phục các cung đường lầy lội, hiểm trở mà các loại xe việt dã hiện đại rất vất vả mới có thể vượt qua được.

So với các dòng xe hiện đại của các hãng xe Nhật và phương Tây, có vẻ như công suất và mô-men xoắn của UAZ thấp hơn nhiều, nhưng thực tế trải nghiệm trên những cung đường hiểm trở, những tay lái đều thừa nhận ra khả năng việt dã của nó là thật sự đáng nể.

Có lẽ việc thiết kế khung sườn chắc chắn, gầm cao cùng với việc đạt được mô men xoắn tối đa ở vòng tua động cơ thấp giúp xe dễ dàng chinh phục những cung đường khó.

"Ông vua" việt dã

UAZ thường được dân chơi xe việt dã mô tả bằng những cụm từ như rừng rú, giang hồ và lì lợm. Một tay lái mê việt dã ở Quảng Ninh tâm sự, sau nhiều lần chuyển đổi giờ đây anh đã trung thành với chiếc UAZ 469.

Đây là mẫu xe dễ tính, gần như chỉ hỏng lặt vặt nhẹ nhàng và dễ sửa chữa, chứ không làm khó chủ nhân như những chiếc xe hiện đại.

Anh kể đã tham gia nhiều giải việt dã quốc tế và giành không ít giải thưởng với chiếc UAZ dã chiến. Dẫu xe không tiện nghi nhưng anh thấy yên tâm, lên xe tự tin. Dù đường lầy lội, vũng bùn dính như keo, đặc quánh, nhưng cứ bình tĩnh điều khiển và xử lý, di chuyển từng chút, cuối cùng đều đã vượt qua. Khả năng việt dã của UAZ 469 thật là kinh ngạc, nó lỳ lợm, lầm lũi nhích từng tý thật tin cậy và mang lại cảm hứng sau tay lái.

Còn nói về khung gầm, một thành viên trên diễn đàn ô tô nhận xét là khỏe kinh khủng. Vị này kể đang đi trên đường ở Tuyên Quang, bỗng thấy chiếc UAZ chạy ngược chiều, lao sang phía trái đường rồi lao xuống rãnh thoát nước, cứ thế nhảy tưng tưng, chỉ chút nữa là húc vào gốc cây. Quá may là xe không đổ. Chạy tiếp mấy mét nữa thì xe vấp vào một cái cống qua mương, thế là cả cái xe bốc lên khỏi mặt đất, văng ngang ra đường và nằm im ít phút. Lái mặt thất thần, nhưng mọi người đều an toàn. Chỉ nghỉ ít phút, chiếc xe lại nổ máy chạy tiếp.

Năm 2002, công ty UAZ đã ký hợp đồng chuyển giao công nghệ lắp ráp cho Công ty Cơ khí Ô tô Xe máy Thanh Xuân, thuộc Bộ Công an. Thị trường tiêu thụ UAZ chủ yếu là các cơ quan trong lực lượng vũ trang, xe chuyên dụng cho các đối tượng có nhu cầu đặc thù và xuất khẩu sang Lào.

Ông Nguyễn Võ Thăng, nguyên Giám đốc Công ty CP Cơ khí Ô tô xe máy Thanh Xuân, cho rằng, về tính việt dã thì chẳng xe nào bằng UAZ 469, đi vào khu vực rừng núi hiểm trở, khó khăn chạy rất tốt. Chi phí lại thấp, có thể quăng quật, vứt lăn lóc thoải mái, kể cả có hỏng giữa rừng lái xe cũng sửa được để tiếp tục chạy.

Tuy nhiên, là xe Nga nên cũng có hạn chế như vật liệu, linh kiện không tốt, ít trang bị hiện đại. Các vấn đề với hộp số, khi không được bảo dưỡng đúng cách, đang làm cho UAZ bị giảm độ tin cậy. Lái xe này chạy đường dài sẽ khá mệt do không có trợ lực tay lái, bên trong nóng, tiếng ồn lớn... Hơn nữa, chỉ 100.000 km chất lượng xe đã giảm đáng kể.

Ngoài phục vụ lực lượng vũ trang, xe UAZ 469 còn được các dân chơi xe việt dã, những người làm công việc khai thác mỏ, thủy điện... yêu thích, nhưng số lượng đó khá ít. Trong hơn chục năm qua, UAZ 469 hầu như không có khách hàng nào là đối tượng tư nhân, ông Thăng nhận xét.