Công nghệ AI hỗ trợ phòng, chống dịch Covid-19 trên xe khách

Ứng dụng AI giúp đếm số hành khách và cảnh báo chính xác kể cả khi người không đeo khẩu trang ngồi cuối xe

 Công cụ AI “soi” người không đeo khẩu trang

Theo Bộ Y tế, dịch bệnh Covid-19 có thể lây lan qua tiếp xúc gần như ho, hắt hơi... với người nhiễm bệnh. Để giảm thiểu rủi ro, Chính phủ Việt Nam đã yêu cầu người dân phải đeo khẩu trang ở những nơi công cộng như nhà ga, bến xe, trung tâm mua sắm và phương tiện giao thông công cộng. 

Tuy nhiên, thời gian gần đây, trên nhiều phương tiện kinh doanh vận tải vẫn xảy ra tình trạng nhiều người không nghiêm chỉnh chấp hành các biện pháp an toàn phòng, chống dịch trên xe khách. Trích xuất hình ảnh từ camera giám sát trên nhiều xe khách cho thấy rất nhiều hành khách không hoặc đeo khẩu trang chưa đúng cách.

Mới đây, Công ty TNHH Phát triển công nghệ điện tử Bình Anh (BA GPS) đã phát triển một ứng dụng AI giúp giải quyết vấn đề này tốt hơn. Tính năng “cảnh báo không đeo khẩu trang” có khả năng kiểm tra liệu các nhân viên và hành khách có tuân thủ quy định đeo khẩu trang hay không. 

Theo đó, hệ thống phân tích này được kết nối với camera trên xe để lấy dữ liệu hình ảnh, sau đó công nghệ AI sẽ tự động phân tích và gửi thông báo về đơn vị vận tải mỗi khi phát hiện có người không đeo khẩu trang hoặc đeo khẩu trang không đúng cách. Hệ thống còn đánh dấu ô xanh những khuôn mặt đeo khẩu trang và ô đỏ những khuôn mặt không đeo khẩu trang. 

Tính năng “Cảnh báo không đeo khẩu trang” sẽ giúp người dân yên tâm hơn khi di chuyển bằng xe chở khách, nâng cao ý thức tuân thủ 5K, giảm thiểu lây lan dịch bệnh trong môi trường đông người, khép kín, dễ lây nhiễm trên xe và khó truy vết khi phát hiện ca mắc Covid-19. Công nghệ này cũng sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp vận tải nhắc nhở từ xa nếu xảy ra việc hành khách, lái xe, phụ xe vi phạm về việc không đeo khẩu trang.

Trao đổi với PV Tạp chí GTVT, ông Phạm Thái Hòa - Giám đốc Công nghệ của BA GPS cho biết: “Trong những năm gần đây, công nghệ AI đã gần gũi với chúng ta, nó mang lại khá nhiều lợi ích trong việc quản lý hành vi con người. Có nhiều công nghệ để xử lý, phân tích ra thông tin cần thiết trong những bức ảnh mà người ta gọi tên chung là computer vision (CV) hay “thị giác máy tính”. Công nghệ CV này hiện đang được BA GPS áp dụng trên hệ thống camera trên xe, giúp đảm bảo an toàn cho lái xe và hành khách đi xe. 

Model (mô hình) nhận dạng hoàn thiện dần theo số lượng mẫu mà BA GPS xây dựng. Thuật toán về machine learning (học máy) và deep learning (học sâu) ngày càng thông minh hơn khi được “đào tạo” bởi càng nhiều mẫu trong thực tế. “Chúng tôi kì vọng, với số lượng hình ảnh camera của các doanh nghiệp ngày càng nhiều, việc nhận dạng người không đeo khẩu trang và đếm số hành khách đi xe có thể sẽ chính xác trên 95%”, ông Hòa chia sẻ. 

Các hình ảnh được camera ghi lại vào sáng ngày 10/5/2021 trên một xe khách cho thấy lượng hành khách trên xe rất đông nhưng nhiều người không tuân thủ đeo khẩu trang

Tối ưu quản lý: nhất cử lưỡng tiện

Bàn về tính năng ưu việt này, chuyên gia công nghệ Đào Thanh Anh cho rằng: “Công nghệ AI không có gì là xa vời với chúng ta và những công ty công nghệ trong nước. Với ngành vận tải, AI không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho chủ xe, mà còn nâng cao an toàn cho mọi hành khách đi xe. Môi trường xe khách, xe buýt, xe chở công nhân, xe chở học sinh... khép kín, bật điều hòa, yếm khí nên dễ lây nhiễm và khó truy vết khi gặp ca Covid-19. Tính năng cảnh báo không đeo khẩu trang lần đầu tiên được ứng dụng trên các phương tiện công cộng sẽ góp sức cùng xã hội đẩy lùi đại dịch”.

Anh Thanh cho biết thêm, thời gian tới, các đơn vị công nghệ trong nước sẽ tiếp tục ứng dụng công nghệ AI để giúp các doanh nghiệp vận tải tối ưu quản lý và nhận được những cảnh báo sớm nhằm nâng cao an toàn cho người đi xe, một số tính năng khác cũng sẽ sớm đi vào hoạt động như: đếm người trên xe, cảnh báo tài xế sử dụng điện thoại, không đeo dây an toàn, xe mở cửa khi chạy, cảnh báo có người bị bỏ quên trên xe, kết nối camera nhiệt để tự động phát hiện khi nhiệt độ cơ thể khác thường. 

Đánh giá về tính năng cảnh báo không đeo khẩu trang trên xe khách, ông Khúc Hữu Thanh Hải - Giám đốc Công ty Cổ phần Vận tải Thương mại và Dịch vụ Đất Cảng cho biết: “Trước đây, doanh nghiệp vận tải thường phải theo dõi thủ công qua màn hình camera để giám sát mọi hoạt động trên xe, còn giờ hệ thống sẽ kết nối liên thông tự động cung cấp dữ liệu do AI xử lý phân tích và gửi thông báo cho doanh nghiệp vận tải mỗi khi phát hiện lái xe, phụ xe hay hành khách không đeo khẩu trang. Nhờ có tính năng này, doanh nghiệp sẽ cắt giảm được nhiều nhân công, tiết giảm chi phí quản lý, đạt hiệu quả cao trong công tác phòng, chống dịch bệnh”. 

Cũng theo ông Hải, ngoài việc cảnh báo hành khách không đeo khẩu trang, hệ thống còn tự đếm được số khách trên xe giúp doanh nghiệp vận tải tránh thất thoát doanh thu. Rõ ràng, ứng dụng công nghệ này giúp tối ưu cho công tác quản lý của doanh nghiệp. 

Trước đó, Tổng cục ĐBVN đã ra văn bản đề nghị các đơn vị khẩn trương triển khai thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Bộ GTVT, Bộ Y tế về tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 trong ngành GTVT. 

Cụ thể, Tổng cục yêu cầu sở GTVT các địa phương khẩn trương có văn bản chỉ đạo các doanh nghiệp vận tải trên địa bàn yêu cầu tất cả lái xe, nhân viên phục vụ và hành khách đi xe thực hiện nghiêm Thông điệp 5K của Bộ Y tế, đặc biệt là đeo khẩu trang và khai báo y tế đúng quy định; yêu cầu lái xe, nhân viên phục vụ trên xe thường xuyên thực hiện sát khuẩn, kiểm tra, chấn chỉnh, nhắc nhở việc tuân thủ các biện pháp phòng, chống dịch của hành khách đi xe; có biện pháp giám sát, xử lý nghiêm đối với các lái xe, nhân viên phục vụ trên xe không thực hiện đúng các biện pháp phòng, chống dịch theo quy định.

Để phục vụ công tác kiểm tra, giám sát, Tổng cục ĐBVN chỉ đạo các đơn vị kinh doanh vận tải thực hiện lắp camera theo đúng lộ trình của Nghị định số 10/2020/NĐ-CP (ngày 17/01/2021) của Chính phủ, đồng thời rà soát và yêu cầu các đơn vị kinh doanh vận tải đã lắp đặt camera cung cấp tài khoản truy cập vào máy chủ đúng theo quy định.