“Detroit châu Á” lên chiến lược chuyển sang ô tô điện

Một chiếc xe điện mini đang chạy trên con đường ở Bangkok. Ảnh: Bloomberg

Năm 1961, một chiếc sedan hình hộp có tên Ford Cortina chính thức khởi động ngành công nghiệp ô tô Thái Lan. Các công nhân địa phương nơi đây bắt đầu lắp ráp ô tô bằng các linh kiện được vận chuyển từ Anh. Vài năm sau, Toyota và Nissan thành lập nhà máy, khởi động kế hoạch mở rộng kéo dài hàng thập kỷ, đưa Thái Lan trở thành nhà sản xuất ô tô lớn thứ ba châu Á - và số 10 thế giới.

Vị thế đó đã mang lại cho Thái Lan biệt danh “Detroit của châu Á” và cùng với đó là một chuỗi cung ứng toàn diện hỗ trợ sản xuất ô tô động cơ đốt trong truyền thống. Trong khoảng thời gian 50 năm, Thái Lan đã đi từ lắp ráp - nghĩa là toàn bộ một chiếc ô tô sẽ được lắp ráp, ghép lại với nhau từ bộ phụ kiện hoàn toàn nhập khẩu của nước ngoài - sang tự tổ chức sản xuất tại 18 nhà máy trên khắp đất nước với hàng nghìn nhà cung cấp phụ tùng.

Giờ đây, trên thế giới, xe điện đang bắt đầu thay thế xe động cơ đốt trong, Thái Lan lại chuyển hướng sang các đối tác nước ngoài để giữ vững vị trí của mình trong ngành công nghiệp toàn cầu. Trong khi Ford của Mỹ và Toyota của Nhật Bản là những động lực đầu tiên của lĩnh vực ô tô hồi giữa thế kỷ 20, thì những cái tên mới như Foxconn Technology Group của Đài Loan cũng như BYD của Trung Quốc và Contemporary Amperex Technology hiện đang rất thu hút sự quan tâm.

Theo hãng tin Bloomberg, chính phủ Thái Lan ra nền tảng chính sách 30:30 - nghĩa là 30% ô tô được sản xuất vào năm 2030 sẽ là xe chạy hoàn toàn bằng điện. Chính phủ đặt ra kế hoạch hai giai đoạn để đạt được điều này: đầu tiên, thu hút người tiêu dùng chuyển sang sử dụng xe điện bất kể nguồn gốc, và sau đó nghiêng về quy mô ủng hộ các mô hình trong nước.

Trợ cấp tại chỗ để khuyến khích mua hàng là chìa khóa thúc đẩy nhu cầu ban đầu của công chúng. Giảm thuế nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ giúp tất cả xe điện cạnh tranh hơn so với xe đốt trong. Nhưng từ năm 2024, những ưu đãi đó sẽ bị cắt giảm, mức thuế nhập khẩu sẽ được khôi phục đối với ô tô nguyên chiếc, nhưng phí nhập khẩu sẽ thấp hơn đối với các linh kiện quan trọng. Ngoài ra, chính phủ sẽ thực hiện hạn ngạch sản xuất, do đó xe điện sản xuất trong nước sẽ cạnh tranh hơn so với các mẫu xe điện nước ngoài và tất cả các phương tiện ICE.

Tuy nhiên, nếu vẫn muốn là quốc gia dẫn đầu toàn cầu về sản xuất ô tô, Thái Lan không còn lựa chọn nào khác ngoài việc xây dựng một hệ sinh thái công nghệ mạnh mẽ hơn.

Arun Plus là công ty phát triển và thúc đẩy ngành công nghiệp xe điện địa phương của Thái Lan. Arun Plus được “ông lớn” PTT Pcl chống lưng. Đây là một tập đoàn dầu khí được nhà nước hậu thuẫn, đang vận hành hơn 2.000 trạm xăng trên khắp cả nước. PTT đang tìm cơ hội tham gia vào lĩnh vực kinh doanh xe điện.

“Vì chúng tôi là một doanh nghiệp nhà nước nên chúng tôi cần tham gia vào việc phát triển hệ sinh thái xe điện cho đất nước”, Yimsakul Ekachai, giám đốc điều hành của Arun Plus nói. Giống như bản thân PTT, Ekachai là người mới trong ngành EV, với nền tảng về quản lý dự án thiết lập cơ sở hạ tầng dầu khí. Nhưng trong lĩnh vực xe điện của Thái Lan, mọi người đều chưa quen với cuộc chơi mới.

Năm ngoái, Arun Plus đã ký một thỏa thuận trị giá 1 tỷ USD với Foxconn để phát triển và sản xuất xe điện ở Thái Lan, nhà máy sẽ hoàn thành vào năm 2024. Mặc dù đây là nhà sản xuất thiết bị điện tử theo hợp đồng lớn nhất thế giới và là nhà cung cấp chính các sản phẩm iPhone, PC và thiết bị mạng trên toàn cầu, công ty Đài Loan vẫn chưa phải là người chơi trong lĩnh vực kinh doanh lắp ráp xe điện.

Vai trò của Arun Plus trong liên doanh mới - được gọi là Horizon Plus - là xây dựng nhà máy và cơ sở hạ tầng, trong khi Foxconn sẽ quản lý hoạt động và xử lý chuỗi cung ứng. Arun Plus cũng đã ký kết với CATL, một trong những nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới, để sản xuất hệ thống lưu trữ năng lượng được bán cho Horizon Plus.