Ngành đường sắt ra tay chặn tai nạn

Tai nạn đường sắt xảy ra ngày 26-5-2018 tại ga Núi Thành, tỉnh Quảng Nam Ảnh: NAM TRINH

Liên tiếp 3 vụ sự cố, tai nạn đường sắt do chủ quan xảy ra cuối tháng 5 năm nay (trong đó có 2 vụ nghiêm trọng gây trật bánh, đổ tàu tại Thanh Hóa, Quảng Nam) đã đặt ngành đường sắt vào tình trạng báo động về kỷ cương, kỷ luật trong bảo đảm an toàn chạy tàu.

Giám sát hoạt động đường ngang

Giữa năm nay, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) đã phải "lệnh" cho các công ty cổ phần đường sắt lắp đặt camera để tăng cường quản lý và giám sát an toàn tại các đường ngang có gác và đường ngang cảnh báo tự động.

Theo đó, các công ty cổ phần đường sắt phải lắp 1 camera bên trong gác chắn, 1 hệ thống phía ngoài nhà gác chắn; hệ thống thiết bị giám sát tập trung giám sát hình ảnh camera được đặt tại trụ sở công ty. Các công ty Cổ phần thông tin tín hiệu đường sắt lập phương án lắp đặt hệ thống camera giám sát cho toàn bộ đường ngang cảnh báo tự động chưa được lắp đặt.

Trước đó, Cục Đường sắt đã kiểm tra đột xuất công tác bảo đảm an toàn giao thông (ATGT) đường sắt đối với nhân viên đường sắt trực tiếp phục vụ chạy tàu. Kết quả cho thấy hàng loạt vi phạm kỷ luật lao động, vi phạm quy định như nhân viên gác chắn, gác khi uống rượu, ngủ gật khi trực ban và vi phạm các quy định khác về kỷ luật lao động; nhân viên gác đường ngang có tình trạng thiếu tinh thần trách nhiệm khi lên ban, vi phạm các quy định liên quan công tác ATGT trong khi thực hiện nhiệm vụ như ngủ, không mặc đồng phục; thiếu, hư hỏng trang thiết bị liên quan tác nghiệp của đường ngang...

Ông Trương Bình, Phó Phòng Kỹ thuật - An toàn Công ty CP Thông tin tín hiệu đường sắt Hà Nội, cho biết đơn vị này đã lắp toàn bộ camera giám sát tại các đường ngang cảnh báo tự động có cần chắn. Trên mỗi cột tín hiệu lắp một camera để ghi nhận các hoạt động tại đường ngang từ hai phía. Hình ảnh từ camera truyền trực tiếp về trung tâm qua mạng di động 3G-4G. Trung tâm có thể nhận được toàn bộ hình ảnh thực tế tại các đường ngang, người và phương tiện qua đường ngang thế nào, tàu qua đường ngang ra sao.

Cũng theo ông Bình, đơn vị này cũng đang ứng dụng phần mềm theo dõi trạng thái kỹ thuật của các thiết bị tại một số đường ngang. Khi áp dụng phần mềm này, lãnh đạo, cán bộ kỹ thuật công ty có thể nắm được toàn bộ trạng thái hoạt động, kỹ thuật của các thiết bị tại các đường ngang cảnh báo tự động có lắp thiết bị giám sát thông qua màn hình hiển thị trạng thái tức thời của thiết bị. Thông qua đó có thể biết những hư hỏng, sai sót để điều nhân viên khắc phục kịp thời.

Tại ga Giáp Bát (Hà Nội), ngay trong phòng trưởng ga có lắp một màn hình quan sát được mọi vị trí trong ga. Ông Hoàng Văn Triệu, Trưởng ga Giáp Bát, cho biết việc lắp camera này rất hiệu quả, giúp lãnh đạo ga theo dõi việc thực hiện tác nghiệp của nhân viên; đồng thời khiến các nhân viên tự giác, nghiêm chỉnh chấp hành quy trình quy phạm khi lên ban.

Quản nhân viên bằng "mắt thần"

Ông Phạm Nguyễn Chiến, Trưởng Ban ATGT của VNR, cho biết ngoài các đường ngang có cần chắn tự động, ngành đường sắt cũng lắp camera tại các đường ngang có gác. Việc này không chỉ để biết trạng thái thực tại đường ngang mà còn lưu làm tư liệu để phân tích lỗi khi xảy ra tai nạn, sự cố.

"Các hình ảnh lưu lại sẽ được sử dụng làm bằng chứng để điều tra, xác minh các vụ vi phạm" - ông Chiến nói. Ông cho hay VNR đã lắp camera tại 263 phòng trực ban chạy tàu tại tất cả các ga có tác nghiệp đón, tiễn, chạy tàu. Cùng đó, 266 đầu máy được lắp camera cả trong và ngoài cabin; hơn 620 trạm chắn đường ngang (có gác) cũng được lắp camera trong chòi chắn và ngoài đường ngang. Tại 480 đường ngang cảnh báo tự động có cần chắn tự động cũng được phủ sóng camera.

Phó Tổng Giám đốc VNR Đoàn Duy Hoạch đánh giá việc lắp camera tại các vị trí trên giúp ngành đường sắt có thể giám sát, kiểm tra chéo nhau. Cụ thể, camera lắp ngoài cabin đầu máy nhằm ghi lại hành trình chuyến tàu, đồng thời giám sát hoạt động của các thiết bị tín hiệu cũng như việc thực hiện quy trình quy phạm của các nhân viên điều hành chạy tàu dọc đường như trực ban ga, gác ghi, tuần đường, gác chắn… đã đúng chưa, kể cả việc thực hiện các thao tác báo tín hiệu như vị trí đứng, tư thế cầm cờ, đèn…

Camera lắp trong cabin đầu máy nhằm giám sát hoạt động nghiệp vụ của lái tàu. Việc giám sát online từ xa được thực hiện 24/24 giờ thông qua ứng dụng trên các thiết bị thông minh di động như laptop, smartphone, máy tính bảng.

"Việc lắp đặt các camera giám sát này chủ yếu là biện pháp hỗ trợ phòng ngừa vi phạm do chủ quan, bảo đảm an toàn, vì có thể phát hiện kịp thời những sai sót để điều chỉnh ngay. Nhất là với các nhân viên sai sót, không tuân thủ quy trình thì nhắc nhở ngay để phòng tránh sự cố" - ông Hoạch nói.