Ứng dụng trí tuệ nhân tạo để chống dịch trong vận tải trên thế giới

Công nghệ phát hiện đeo khẩu trang được ứng dụng tại nhiều quốc gia để kiểm soát sự lây lan của dịch Covid-19

Camera giám sát đeo khẩu trang, phát hiện hành khách mệt mỏi trên phương tiện công cộng

Tại nhiều quốc gia, từ năm 2020 đã triển khai các công nghệ nhận diện khẩu trang, theo dõi mật độ hành khách trên các phương tiện công cộng như tàu điện ngầm, xe buýt thông qua hệ thống camera ngay khi nới lỏng giãn cách xã hội. 

Tại Thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc, hệ thống giám sát thông minh đã được cài đặt trong các tuyến tàu điện ngầm ở thủ đô Bắc Kinh để xác định những hành khách không đeo khẩu trang. Theo Beijing Subway Limited, công ty vận hành các tuyến tàu điện ngầm, camera sẽ ghi lại hình ảnh của hành khách và truyền đến một nền tảng thông minh để phân tích và tính toán, có thể xác định xem họ có đeo khẩu trang hay không, vẫy tay kêu cứu hoặc ngất xỉu. Hệ thống mới cũng sẽ phản ánh thông tin về mật độ hành khách và điều hòa không khí trong từng toa xe trên cửa sổ toa trên màn hình. Ngoài ra, thiết bị cảm biến sẽ được lắp đặt trong cabin của những người vận hành tàu để phát hiện xem họ có mệt mỏi hay mất tập trung hay không bằng cách theo dõi liên tục các đặc điểm trên khuôn mặt. Những lời nhắc bằng giọng nói thường xuyên sẽ nhắc nhở họ trong trường hợp có bất kỳ sự cố nào.

Tại Ấn Độ, các nhà ga cũng đã lắp đặt các camera giám sát công nghệ trí tuệ nhân tạo AI để phát hiện khẩu trang, đo thân nhiệt và giám sát việc giãn cách xã hội. Camera giám sát với khả năng phát hiện khẩu trang và đo thân nhiệt sẽ được lắp đặt tại hơn 10.000 địa điểm trên khắp Ấn Độ, trong đó khoảng 35% là bến xe buýt, sân bay và nhà ga. Cùng với Đường sắt Ấn Độ, Hệ thống tàu điện ngầm Chennai Metro cũng đã triển khai các công nghệ không chạm như sử dụng mã QR để mua vé và đi tàu điện ngầm. Mã QR, bán vé không tiếp xúc, đầu đọc thẻ du lịch,… là một số quy trình trong các nhà ga để tránh tụ tập đông người. Ngoài ra, toàn bộ tàu điện ngầm đều được vệ sinh sạch sẽ và hành khách được bố trí ngồi để đảm bảo giãn cách xã hội.

Tại Pháp, giữa năm 2020, hệ thống camera trên các phương tiện công cộng được tích hợp thêm AI được công ty DatakaLab phát triển để theo dõi xem hành khách có đeo khẩu trang hay không. Tương tự như các nước Châu Âu, chính phủ Pháp đã tuyên bố đeo khẩu trang là điều cần thiết và bắt buộc trên các phương tiện giao thông công cộng, trong các trường trung học. Quy định này được đưa ra ngay sau khi nới lỏng giãn cách xã hội. Theo lời của Thủ tướng Pháp Edouard Philippe, biện pháp này có khả năng cứu sống hơn 60.000 người. Chính phủ Pháp đang xem xét để đưa ra mức xử phạt 135 EUR cho bất kỳ ai bị phát hiện không đeo khẩu trang trên tàu điện ngầm, xe lửa, xe buýt hoặc taxi. Hiện nay, AI đã được tích hợp vào camera an ninh của hệ thống tàu điện ngầm Paris, các xe buýt ở thành phố Cannes và các hệ thống giám sát công cộng hiện có trên khắp nước Pháp. Được biết, hệ thống sẽ phát hiện các cá nhân không đeo khẩu trang trong khoảng thời gian 15 phút, tổng hợp tất cả thông tin được ghi lại, cung cấp các cơ quan chức năng thu thập để xem xét. 

Tại thành phố Trabzon, Thổ Nhĩ Kỳ, chính quyền thành phố đã cho lắp đặt các camera gương tại mọi trạm xe buýt vào cuối năm 2020. Các camera này có thể phát hiện người không đeo khẩu trang hoặc đeo không đúng cách. Khi họ nhìn vào các camera gương này, hành khách sẽ thấy hình virus Covid-19 khổng lồ che kín khuôn mặt của mình để nhắc nhở họ thực hiện nghiêm túc biện pháp đeo khẩu trang, tránh bị xử phạt với mức phạt lên tới 115 USD.

Tại Dubai, kể từ tháng 6/2020, 100% taxi phải lắp đặt thiết bị AI để có thể quét khuôn mặt người và sau đó xác định xem hành khách có đeo khẩu trang hay không. Ngoài ra, khoảng cách giữa hành khách và tài xế có thể được tính toán thông qua một tính năng toán học thông minh.

Tại Mỹ, Bộ Giao thông vận tải nước này đã tài trợ 600.000 USD cho NJ Transit, một công ty vận tải công cộng đi đầu trong ứng dụng công nghệ AI kết nối camera giám sát, nhằm phát hiện không đeo khẩu trang, đo đếm mật độ hành khách…

Uber - một trong những nhà dịch vụ taxi lớn nhất thế giới, cũng sử dụng công nghệ AI trên quy mô toàn cầu để đảm bảo rằng các tài xế của họ đang đeo khẩu trang, thông qua với việc gọi điện cho các tài xế để lấy ảnh selfie. Tài xế phải tuân thủ điều này để xác minh rằng mình đã đeo khẩu trang đúng quy định. 

Nhiều doanh nghiệp ứng dụng AI để trở lại hoạt động

Là một doanh nghiệp xe buýt liên tỉnh ở Ấn Độ, Yolobus cung cấp các tuyến xe buýt với lộ trình từ 8 đến 12 giờ di chuyển. Doanh nghiệp này cũng sử dụng camera giám sát để phát hiện đeo khẩu trang, bên cạnh việc khử trùng và vệ sinh liên tục trên xe buýt. Đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Yolobus, Shailesh Gupta, chia sẻ: “Camera giám sát được sử dụng đúng cách trên xe buýt để theo dõi việc đeo khẩu trang của tất cả hành khách và nhân viên xe buýt. Ngoài ra, nhân viên xe buýt cũng phải đảm bảo rằng tất cả các hành khách đều đeo khẩu trang đúng cách. Trên thực tế, Yolobus còn cung cấp khẩu trang miễn phí sau khi khôi phục lại dịch vụ trên một nửa số tuyến xe buýt của mình.”

Spoton Logistics, một doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa tại nước này cũng đang cài đặt công nghệ phát hiện đeo khẩu trang và giám sát việc giãn cách xã hội trong các camera giám sát của mình để đảm bảo rằng nhân viên của họ duy trì khoảng cách và đeo khẩu trang tại các điểm bốc/dỡ hàng của họ. MD kiêm CEO của Spoton Logistics - Abhik Mitra cho biết rằng họ đang sử dụng các thuật toán và phân tích hình ảnh trong hơn 300 vị trí để đảm bảo giãn cách 24/7. Cùng với việc cung cấp nhiệt kế và chất khử trùng cho nhân viên, Spoton cũng trang bị tại điểm bốc/dỡ hàng các máy đo oxy trong máu. Doanh nghiệp này cũng đã thuê thêm công nhân địa phương vì một số công nhân nhập cư không thể quay trở lại làm việc.

Một doanh nghiệp Việt đã ứng dụng thành công AI phát hiện người không đeo khẩu trang

Tại Việt Nam, từ tháng 6/2021, Công ty TNHH Phát triển công nghệ Điện tử Bình Anh (BA GPS) đã cung cấp miễn phí tính năng “Cảnh báo không đeo khẩu trang” cho các phương tiện lắp camera giám sát trên xe vận tải hành khách.

Công nghệ này sẽ giúp phát hiện, cảnh báo những trường hợp hành khách, nhân viên của nhà xe không đeo khẩu trang hoặc đeo khẩu trang không đúng cách.

Cụ thể, hệ thống phân tích này được kết nối với camera trên xe để lấy dữ liệu hình ảnh, sau đó công nghệ AI sẽ tự động phân tích và gửi thông báo về đơn vị vận tải mỗi khi phát hiện có người không đeo khẩu trang hoặc đeo khẩu trang không đúng cách. Hệ thống còn đánh dấu ô xanh những khuôn mặt đeo khẩu trang và ô đỏ những khuôn mặt không đeo khẩu trang.

Chủ tịch BA GPS Đào Thanh Anh chia sẻ: "Công nghệ AI không có gì là xa vời với chúng ta và những công ty công nghệ trong nước. Với ngành vận tải, AI không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho chủ xe, mà còn nâng cao an toàn cho mọi hành khách đi xe. Môi trường xe khách, xe buýt, xe chở công nhân, xe chở học sinh… khép kín, bật điều hòa, yếm khí nên dễ lây nhiễm và khó truy vết khi gặp ca Covid-19. Tôi hi vọng, tính năng cảnh báo không đeo khẩu trang trên xe sẽ góp sức cùng xã hội đẩy lùi đại dịch”.

Thời gian tới, BA GPS sẽ tiếp tục áp dụng công nghệ AI để giúp các doanh nghiệp vận tải tối ưu quản lý và nhận được những cảnh báo sớm nhằm nâng cao an toàn cho người đi xe, một số tính năng khác cũng sẽ sớm đi vào hoạt động như: Đếm người trên xe, cảnh báo tài xế sử dụng điện thoại, không đeo dây an toàn, xe mở cửa khi chạy, cảnh báo có người bị bỏ quên trên xe, kết nối camera nhiệt để tự động phát hiện khi nhiệt độ cơ thể khác thường.