Cảng vụ Hàng hải TP.HCM "đột phá" số hoá trong thủ tục hành chính

Ông Nguyễn Hải Nam, Giám đốc Cảng vụ Hàng hải TP.HCM (Cảng vụ) cho biết: "Từ năm 1997, Cảng vụ là đơn vị đầu tiên trong khối Cảng vụ đã xây dựng chương trình phần mềm riêng để quản lý, giải quyết thủ tục cho tàu thuyền ra vào cảng. Việc triển khai phần mềm đã nâng cao được hiệu quả quản lý, tăng cường việc kiểm tra, giám sát nội bộ, giảm thiểu được sai sót. Song song đó, Cảng vụ luôn đề nghị các doanh nghiệp, chủ tàu, người làm thủ tục thanh toán phí, lệ phí hàng hải bằng hình thức chuyển khoản, hạn chế tối đa việc trao đổi tiền mặt".

Năm 2014, trên cơ sở thực tiễn công việc, để đáp ứng nhu cầu của người dân, doanh nghiệp cũng như xu hướng phát triển, cảng vụ đã chủ động nghiên cứu, nâng cấp phần mềm đảm bảo các đại diện, trạm của Cảng vụ tại các khu vực khác nhau có thể giải quyết thủ tục cho tàu thuyền vào, rời cảng, dữ liệu được kết nối với hệ thống máy chủ tại Cảng vụ bằng đường truyền internet. Sau khi phần mềm được nâng cấp đã đồng bộ giữ liệu giữa trụ sở, các đại diện, trạm của Cảng vụ từ đó giúp cho công tác quản lý chung về dữ liệu được giám sát toản diện, phần mềm mới với nhiều tính năng đã giúp việc triển khai thủ tục được nhanh chóng, hiệu quả, thực hiện báo cáo, thống kê được thuận lợi, đáp ứng nhu cầu công việc.

Cảng vụ là một trong những đơn vị đi đầu trong việc triển khai giải quyết thủ tục cho tàu thuyền vào, rời cảng qua Cổng thông tin một cửa Quốc gia từ tháng 5/2015. Với việc triển khai này đã mang lại nhiều thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, giảm thiểu chi phí, nhân sự cho việc di chuyển làm thủ tục, tăng cường hiệu quả quản lý của các cơ quan quản lý tại cảng do việc khai báo, phê duyệt, cấp phép đều được thực hiện bằng phương thức điện tử qua Cổng thông tin một cửa Quốc gia.

Để đảm bảo việc khai thác hiệu quả phần mềm thủ tục tại Cảng vụ cũng như đồng bộ được với Cổng thông tin một cửa Quốc gia, Cảng vụ đã chủ động nghiên cứu, đề xuất kết nối Phần mềm tại Cảng vụ với Cổng thông tin một cửa Quốc gia qua Cổng thông tin Bộ Giao thông vận tải. Khi được sự chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền, Cảng vụ đã nâng cấp phần mềm và triển khai kết nối. Đến tháng 8 năm 2019, Cảng vụ đã hoàn thành việc kết nối với Cổng thông tin một cửa quốc gia. Hồ sơ khai báo, phê duyệt hồ sơ và trả kết quả qua Cổng thông tin một cửa Quốc gia đã được thực hiện hoàn toàn tại hệ thống phần mềm của Cảng vụ. Từ khi triển khai đến nay, Cảng vụ đã giải quyết hơn 70.000 hồ sơ qua Cổng thông tin một cửa Quốc gia. Năm 2021 khi đại dịch Covid-19 bùng phát, toàn xã hội giãn cách, việc giải quyết thủ tục bằng phương thức điện tử này đã phát huy hiệu quả tích cực, Cảng vụ và người làm thủ tục, doanh nghiệp vẫn triển khai công việc khai báo, giải quyết, cấp phép cho tàu biển vào, rời cảng, không làm gián đoạn chuỗi cung ứng hàng hóa tại cảng biển.

Nằm trong chủ trương đẩy mạnh đưa khoa học công nghệ vào khối hành chính công, nâng cao cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực hàng hải và là bước đi quan trọng để triển khai dịch vụ công cấp độ 4 đối với thủ tục cho tàu biển vào, rời các cảng biển khu vực, Cảng vụ là đơn vị đầu tiên trong nước thực hiện biên lai thu phí, lệ phí hàng hải điện tử và đã chính thức áp dụng biên lai thu phí, lệ phí hàng hải điện tử kể từ ngày 01/10/2019. Trung bình một năm Cảng vụ đã sử dụng khoảng 60.000 biên lai giấy nên công tác thống kê, báo cáo, lưu trữ gặp nhiều khó khăn do số lượng biên lai lớn, phát sinh nhiều bất cập trong việc theo dõi, lưu trữ cũng như phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra tài chính.

Qua thời gian triển khai áp dụng biên lai thu phí, lệ phí hàng hải điện tử thay thế biên lai giấy đã giúp giảm chi phí, tạo thuận lợi trong quản lý, thống kê, báo cáo, nâng cao hiệu suất công việc, phù hợp với xu hướng cải cách, phát triển của xã hội và chỉ đạo và quyết tâm của Chính phủ, Bộ GTVT và Cục Hàng hải Việt Nam. Việc làm này không chỉ nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước mà còn góp phần đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, cũng như cơ quan quản lý. Cụ thể như giảm chi phí in ấn, thời gian phát hành so với biên lai giấy; giảm chi phí vận chuyển do được gửi bằng phương thức điện tử qua email; không sợ mất mát hay thất lạc, dễ bảo quản và công khai minh bạch. Các đại lý, doanh nghiệp, chủ tàu không cần phải lên Cảng vụ để lấy và ký nhận biên lai như biên lai giấy, tiết kiệm được thời gian, công sức cho các doanh nghiệp. Biên lai điện tử chính là bước đệm nền tảng để tiến tới thanh toán điện tử và triển khai thủ tục điện tử cấp độ 4.

Trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19 bùng phát tại TP.HCM để đảm bảo hoạt động của phương tiện thủy nội địa, Cảng vụ đã đề xuất và triển khai làm thủ tục từ xa cho phương tiện thủy nội địa, đảm bảo hoạt động vận tải thủy được thông suốt. Trên cơ sở thực tiễn triển khai, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp góp phần thúc đẩy điện tử hóa trong thủ tục hành chính, Cảng vụ đã nghiên cứu, đề xuất triển khai thí điểm thủ tục điện tử cho phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển do Cảng vụ quản lý. Trên cơ sở chấp thuận của Bộ GTVT, Cục Hàng hải Việt Nam, Cảng vụ đã chính thức triển khai thí điểm thủ tục điện tử cho phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển từ ngày 01/01/2022. Tính đến nay, Cảng vụ đã giải quyết thủ tục điện tử cho hơn 8.000 lượt phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng biển bằng phương thức điện tử. Việc triển khai đã nhận được sự ủng hộ, tán đồng của doanh nghiệp, người dân.

Để tiếp tục đẩy mạnh công cuộc số hóa, trong năm 2023 Cảng vụ sẽ nghiên cứu và đề xuất nâng cấp phần mềm dùng riêng tại Cảng vụ để kết nối, chia sẻ dữ liệu với các doanh nghiệp cảng, hoa tiêu, tàu lai nhằm tăng năng suất hiệu quả. Đáp ứng được nhu cầu kết nối, chia sẽ dữ liệu lớn giữa các doanh nghiệp, nhằm đơn giản quy trình, thủ tục, ứng dụng công nghệ thông tin, áp dụng thực chất nguyên tắc quản lý rủi ro, giảm đầu mối tiếp xúc của doanh nghiệp, cắt giảm chi phí, thời gian thông quan hàng hóa nhập khẩu. Ngoài ra, trên cở sở kết quả thí điểm đã đạt được, Cảng vụ tiếp tục đề xuất Bộ GTVT, Cục Hàng hải Việt Nam cho phép tiếp tục triển khai thí điểm thủ tục điện từ cho phương tiện thủy nội địa vào, rời cảng và mở rộng thí điểm ra các khu vực khác.