Bàn giải pháp gỡ khó nguồn cát làm cao tốc Cần Thơ - Cà Mau

Theo tính toán của Bộ GTVT, trong giai đoạn 2021 - 2025,  vùng ĐBSCL cần tổng nhu cầu cát đắp nền đường của các dự án khoảng 39 triệu m3. Trong đó, dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau khoảng18,5 triệu m3, dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng khoảng 17,8 triệu m3, còn lại là hai dự án cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh và Cao Lãnh - An Hữu. Ngoài ra, còn có các dự án giao thông khác do các địa phương đầu tư được triển khai thời gian tới. 

Ông Trần Văn Thi, Giám đốc Ban QLDA Mỹ Thuận cho biết, qua khảo sát và thực tế triển khai các dự án khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long trong thời gian qua, nguồn vật liệu cát đủ tiêu chuẩn sử dụng trực tiếp cho đường cao tốc chủ yếu tập trung ở các tỉnh đầu nguồn sông Tiền và sông Hậu (An Giang, Đồng Tháp); Các tỉnh hạ lưu sông Tiền và sông Hậu (Sóc Trăng, Vĩnh Long) có trữ lượng cát sông đã quy hoạch tương đối lớn nhưng lẫn nhiều bùn sét.

Đối với nguồn cát của khu vực khi có hàm lượng bùn sét cao từ 35 - 48%, nếu sàng rửa có thể sử dụng được cho dự án. Tuy nhiên, do tỷ lệ hao hụt cao nên dẫn đến giá thành tăng cao và hiện chưa có định mức cho sàng rửa cát nên khó khăn trong quá trình xác định dự toán chi phí thực hiện. 

Tuy nhiên, đến nay, chỉ có tỉnh An Giang dự kiến cung cấp cấp khoảng 1,1 triệu m3 cát cho dự án từ nguồn tăng 50% công suất các mỏ đang khai thác. Các địa phương khác trong khu vực đều chưa có kế hoạch cung cấp cát cho dự án.

Đối với tỉnh Đồng Tháp và Vĩnh Long, hai địa phương có lượng cát sông dồi dào, thế nhưng chưa cam kết hỗ trợ cho dự án cao tốc. 

Trong khi đó, ông Trần Văn Lâu, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng cam kết, sẵn sàng chia sẻ vật liệu cát cho các tỉnh không có nguồn. Tuy nhiên, khó khăn của Sóc Trăng là vị trí nằm ở cuối nguồn sông Hậu nên cát lòng sông thuộc Sóc Trăng có chất lượng xấu (cát, bùn xen kẽ và lẫn nhiều tạp chất), khó đáp ứng chất lượng. 

Theo ông Lâu, hiện nay, địa phương có nguồn cát biển dồi dào, trữ lượng lớn. Nếu thời gian tới các bộ, ngành nghiên cứu đánh giá và thử nghiệm thành công thì nguồn cát này đảm bảo cung ứng cho cả khu vực. Đối với cát sông, hiện nay, địa phương có 12 mỏ cát, trong đó có 2 mỏ được cấp phép với trữ lượng khoảng 3 triệu m3. Đối với 10 mỏ còn lại có 5 mỏ được khảo sát và trữ lượng khoảng 2 triệu m3,...

Về phía Bộ GTVT, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm cho biết, hiện nay, công tác GPMB cho dự án Cần Thơ - Cà Mau được các địa phương thực hiện rất quyết liệt. Nhưng một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến tiến độ dự án là việc xử lý nền đất yếu. Do đó, việc chuẩn bị nguồn cát đắp cho dự án cần phải hoàn thành trước khi khởi công. Nếu nguồn cát cung cấp nhỏ giọt thì dự án sẽ bị kéo dài. 

 

Thông tin từ các tỉnh, việc nâng công suất mỏ lên 50% đều chưa có báo cáo cụ thể. Qua việc khảo sát trực tiếp tại các mỏ cát trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long với trữ lượng rất lớn. Tuy nhiên, tỉnh này đang ưu tiên cho các dự án tại địa phương và chưa cân đối nguồn cát để phục vụ các cao tốc. 

Do đó, Bộ TN&MT đề nghị tỉnh Vĩnh Long nghiên cứu khảo sát và tính toán các trữ lượng mỏ để đăng ký khối lượng cụ thể. "Việc khai thác cát sông phải luôn đảm bảo an toàn, không làm ảnh hưởng dòng chảy và phải bố trí giám sát trong quá trình khai thác. Bộ TN&MT sẽ phối hợp với Bộ GTVT để có báo cáo gửi Chính phủ nhằm điều tiết nguồn vật liệu, phục vụ cho các dự án trọng điểm quốc gia", ông Kiên cho biết.